زیست فناوری گیاهان دارویی

القای کالوس زایی در دو گونه زوفا ( Hyssopus angustifilius و Hyssopus officinalis) با استفاده از سطوح هورمونی و محیط‌های کشت مختلف

سمیه طایفه؛ ناصر مهنا؛ سید کمال کاظمی تبار؛ ولی اله قاسمی عمران

دوره 3، شماره دوم ، اسفند 1396، ، صفحه 29-39

چکیده

زوفای معمولی (Hyssopus officinalis) و گونهی دیگر زوفای محلی (Hyssopus angustifilius) گیاهی دارویی علفی، چندساله، متعلق به تیره نعناعیان است. هدف از این آزمایش دستیابی به بهترین محیط کشت و ترکیب هورمونی برای تولید کالوس ... بیشتر زوفای معمولی (Hyssopus officinalis) و گونهی دیگر زوفای محلی (Hyssopus angustifilius) گیاهی دارویی علفی، چندساله، متعلق به تیره نعناعیان است. هدف از این آزمایش دستیابی به بهترین محیط کشت و ترکیب هورمونی برای تولید کالوس است که بتوان در پژوهش ها و مراحل بعد به باززایی گیاه و تولید متابولیت های ثانویه به خصوص در گونه محلی که رو به انقراض است دست یافت. بدین منظور ابتدا بذور ضدعفونی و در محیط MS کشت گردید و بعد از دو هفته نمونه های ساقه جدا و به محیط کشت MS و B5 با غلظت های هورمونی (شاهد، 0.5 mg 2,4-D ، 1 mg 2,4-D، 0.2 mg NAA +0.5 mg 2,4-D ، 0.2 mg NAA+1 mg 2,4-D) کشت گردیدند و در شرایط کنترل شده اتاقک کشت نگهداری شدند و بعد یادداشت برداری صفات زمان شروع کالوس، درصد نمونه های کالوس ده، وزن تر، وزن خشک و رنگ کالوس انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل بین گونه، محیط کشت و تیمار هورمونی در سطح یک درصد معنی دار شد و نتایج مقایسه میانگین داده ها نشان داد که بیشترین میزان تولید کالوس در هر دو گونه محلی و معمولی در تیمار (0.5 mg 2,4-D + 0.2 mg NAA)در محیط کشت Ms می باشد. بنابراین با توجه به این پژوهش، تیمار ذکر شده برای کالوس دهی این گیاه پیشنهاد میگردد. با توجه به اهمیت این دو گونه دارویی زوفا به ویژه گونه محلی و خطر انقراض آن، نتایج این آزمایش می تواند برای حفاظت این گونه مورد استفاده قرار گیرد.

مشاهده مقاله

بهینه سازی کالوس زایی و باززایی گیاه دارویی سنبل الطیب

مصطفی حسین آبادی؛ علی اشرف مهرابی؛ علیرضا اطمینان؛ بهمن فاضلی نسب

دوره 1، شماره دوم ، آذر 1394، ، صفحه 25-42

چکیده

در این آزمایش اثرات دو هورمون اکسین و سیتوکینین بر روند کالوس زایی و باززایی گیاه دارویی سنب لالطیب بررسی شد. بذرهای دو ژنوتیپ سنب لالطیب در آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه فاکتور ژنوتیپ، ریزنمونه و ... بیشتر در این آزمایش اثرات دو هورمون اکسین و سیتوکینین بر روند کالوس زایی و باززایی گیاه دارویی سنب لالطیب بررسی شد. بذرهای دو ژنوتیپ سنب لالطیب در آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه فاکتور ژنوتیپ، ریزنمونه و محیط کشت در قالب طرح کاملاً تصادفی ارزیابی شدند. در آزمایش کالو سزایی، بیشترین حجم کالوس در سطح 2-4-D ، به میزان 2 میلی گرم در لیتر برای ژنوتیپ اصفهان و مدت زمان مورد نیاز کمتر جهت کالوس دهی برای ریزنمونه های ریشه ای و مریستمی و ژنوتیپ همدان به دست آمد. با بررسی میانگین سلول های شمارش شده در هر میلی لیتر از محیط، در کشت سوسپانسیون سلولی، ریزنمونه مریستمی و ژنوتیپ اصفهان میانگین بالاتری نشان داده و هورمون های NAA و 2-4-D سهم اساسی را در این بین داشته که اثر هورمون 2-4-D بیشتر بود. با توجه به تعداد کالوس های باز زا شده در هر پتری دیش، مشخص شد که کالوس حاصل از ریزنمونه مریستمی و ژنوتیپ اصفهان باززایی بیشتری نشان دادند. نتایج پژوهش نشان داد که در کشت بافت سنبل الطیب، بهترین کالوس دهی در ریزنمونه ی ریشه ای با حضور 2-4-D ، به میزان 2 میلی گرم در لیتر ، بیشترین باززایی جهت ساق هدهی از ترکیب هورمونی NAA به مقدار نی ممیلی گرم در لیتر، BAP به مقدار 2 میلی گرم در لیتر و نیز ریشه دهی مناسب در واکشت های متوالی در محیط پایه ی MS فاقد تنظیم کننده ی رشدی و همچنین میانگین بالای تعداد سلول های شمارش شده مربوط به سلو لهای ریزنمونه های مریستمی، با حضور هورمون 2-4-D به مقدار 2 میلی گرم در لیتر بوده است.

زیست فناوری گیاهان دارویی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 8 (1401)

دوره 7 (1400)

دوره 6 (1399)

دوره 5 (1398)

دوره 4 (1397)

دوره 3 (1396)

دوره 2 (1395)

دوره 1 (1394)

کلیدواژه‌ها = کالوس زایی

القای کالوس زایی در دو گونه زوفا ( Hyssopus angustifilius و Hyssopus officinalis) با استفاده از سطوح هورمونی و محیط‌های کشت مختلف

چکیده

بهینه سازی کالوس زایی و باززایی گیاه دارویی سنبل الطیب

چکیده