پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجان
زیست فناوری گیاهان دارویی
2423-6039
6
دوم
2021
02
19
بهینهسازی القاء کالوس در گیاه دارویی رازیانه ( Foeniculum vulgare )
1
18
FA
علی
صارمی راد
0000-0002-2775-0288
دکتری تخصصی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان، کرج، ایران.
asaremirad@gmail.com
رویا
آذرکیش
آموخته کارشناسی ارشد، گروه بیوتکنولوژی و بهنژادی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
royaazarkish676@gmail.com
سمیرا
عباسی
آموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
s.abbasi2020@gmail.com
اثرات جانبی کمتر گیاهان دارویی در مقایسه با داروهای شیمیایی سبب شده است تا مورد توجه روزافزون واقع شوند. رازیانه به دلیل دارا بودن خواص درمانی متعدد و برخورداری از چندین ماده مؤثره ارزشمند دارویی در زمره گیاهان دارویی مهم و با ارزش قرار میگیرد. با توجه به اهمیت این گیاه از نظر دارویی و امکان تولید متابولیتهای آن در شرایط درون شیشهای، مطالعه عوامل مؤثر بر تولید این متابولیتها ضروری است؛ ضمن این که میتوان پروتکل کارآمدی برای باززایی غیرمستقیم و انتقال ژن نیز ارائه کرد. بدین منظور، پژوهشی بهصورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 1397 انجام شد. عوامل مورد بررسی شامل ژنوتیپ (فرانسه و اصفهان)، محیط کشت MS غنیشده با تنظیمکنندههای رشد 2,4-D (2،1 و 5 میلیگرم در لیتر) و BAP (0 (0/1، 0 و 0/5 میلیگرم در لیتر) و نیز بافت ریزنمونه (ریشه، هیپوکوتیل و کوتیلدون) بودند. صفات وزن تر کالوس، وزن خشک کالوس، اندازه کالوس و درصد القای کالوس اندازهگیری شدند. طبق نتایج حاصله، ریزنمونه هیپوکوتیل ژنوتیپ اصفهان در محیط کشت حاوی 1 میلیگرم در لیتر 2,4-D از بیشترین وزن تر کالوس برخوردار بود. ژنوتیپ فرانسه در محیط کشت حاوی 0/5 میلیگرم در لیتر BAP وزن تر بالایی داشت. بیشترین وزن خشک کالوس در ریزنمونه هیپوکوتیل ژنوتیپ فرانسه با محیط کشت غنی با 1 میلیگرم در لیتر 2,4-D و 0/5 میلیگرم در لیتر BAP حاصل شد. در خصوص ویژگی اندازه کالوس، ریزنمونه کوتیلدون قرار گرفته در محیط کشت غنیشده با 1 میلیگرم در لیتر 2,4-D بهترین واکنش را داشت. ریزنمونه کوتیلدون در تمامی ترکیبهای تنظیمکننده رشد محیط کشت بهترین القاء کالوس را داشت.
رازیانه,تنظیمکننده رشد,کوتیلدون,هیپوکوتیل
https://jmpb.znu.ac.ir/article_246726.html
https://jmpb.znu.ac.ir/article_246726_0b1998655f85e0452df2b4a41c8bc3a4.pdf
پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجان
زیست فناوری گیاهان دارویی
2423-6039
6
دوم
2021
02
19
اثرات ضد میکروبی اسانس بومادران بیابانی بر روی استافیلوکوکوس اورئوس وسودوموناس آئروژینوزا
19
28
FA
مهدی
توکلی زاده
استادیار دانشکده داروسازی- دانشگاه علوم پزشکی زنجان
mehdi_tavakoli@yahoo.com
زهرا
ترینیا
دانشجوی دکتری داروسازی عمومی - دانشگاه علوم پزشکی زنجان
ztorein@gmail.com
داود
افشار
استادیار گروه میکروبیولوژی - دانشگاه علوم پزشکی زنجان
afshar.d@zums.ac.ir
حسین
ربی انگورانی
پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجان-زنجان -ایران
rabbihosein@znu.ac.ir
مقاومت باکتریایی ازجمله معضلات امروز دنیای پزشکی و درمان محسوب میشود. تلاشهای بسیاری برای یافتن روشهای جایگزین در جریان است که یکی از آنها استفاده از ظرفیت گیاهان بومی هرمنطقه میباشد. در این مطالعه به منظور بررسی خواص ضدباکتریایی اسانس پیکرۀ رویشی بومادران بیابانی نمونه های پیکرۀ رویشی گیاه جمع آوری و پس از خشک شدن در شرایط سایه اتاق به شکل مخلوط همگن پودر شده و اسانس آن به روش تقطیر با آب استخراج گردید. سپس اجزاء تشکیل دهنده اسانس با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف نگار جرمی مورد شناسایی و اندازهگیری مقدار اجزاء قرار گرفت<strong>. </strong>مهمترین ترکیبات موثر با فعالیت آنتی میکروبی این<em> </em>گیاه2-بورنانون(36/12%)، کامفور(87/6%)،3-کارن(35/5%) بودند، خواص ضدمیکروبی با استفاده از روش دیسک دیفیوژن تعیین و مقایسه گردید<strong>، </strong>رنج هاله عدم رشد از 9 تا 40 میلیمتر متغیر بود، اسانس<em> </em><em> </em>با هاله عدم رشد 40 میلیمتر بیشترین تاثیر را دربرابر استافیلوکوکوس اورئوس حتی درمقایسه با کلیندامایسین داشت هرچند اسانس روی سودوموناس آئروژینوزا تاثیری نداشتند و نتوانستند رشد آن را مهارکنند. بطورکلی اسانسها تاثیر بهتری روی باکتری گرم مثبت نسبت به باکتری گرم منفی داشتند.
https://jmpb.znu.ac.ir/article_246727.html
https://jmpb.znu.ac.ir/article_246727_f284da979c640f0254492208bfd5d5f2.pdf
پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجان
زیست فناوری گیاهان دارویی
2423-6039
6
دوم
2021
02
19
بررسی تاثیر کودهای شیمیایی و زیستی بر عملکرد و درصد اسانس نعناع فلفلی
29
45
FA
سیف اله
کاردگر
جهاد کشاورزی
seyfollahkardgar@yahoo.com
حسین
مقدم
پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
hmoghadam@ut.ac.ir
ناصر
مجنون حسینی
پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
mhoseini@ut.ac.ir
به منظور بررسی کاربرد کودهای شیمیایی و زیستی بر صفات کمی و کیفی گیاه نعناع فلفلی پژوهشی به صورت کرتهای خرد شده در زمان با دو عامل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه آموزشیپژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (کرج)، در سال زراعی 98-1397 اجرا گردید. فاکتور اول تیمار کودهای شیمیایی و زیستی در 13 سطح ({A1= کود نیتروکسین (5kg/ha)، A2= کود نیتروکسین (10kg/ha)، B1= کود سوپرنیتروپلاس (5kg/ha)، B2= کود سوپرنیتروپلاس (10kg/ha)، C1= کود بیوسولفور (5kg/ha)، C2= کود بیوسولفور (10kg/ha)، D1= کود سوپرفسفات (5kg/ha)، D2= کود سوپرفسفات (10kg/ha)، E1= کود اوره (75kg/ha)، E2= کود اوره (100kg/ha)، F1= کود آهن (1kg/ha)، F2= کود آهن(1.5kg/ha)، S = شاهد (بدون کود){، و فاکتور دوم: زمان برداشت در دو سطح (برداشت اول و برداشت دوم) اجرا گردید. نتایج آزمایش نشان داد که کاربرد کود زیستی و شیمیایی به طور معنی داری باعث افزایش همه صفات کمی و کیفی (ارتفاع، طول و تعداد گل آذین، عملکرد تر و خشک، سطح برگ، درصد و عملکرد اسانس) در سطح احتمال 1% شد. تیمار کودهای زیستی و شیمیایی باعث بهبود صفات کمی و کیفی نعناع فلفلی نسبت به تیمار شاهد (بدون کود) شد. بیشترین میزان ارتفاع، طول و تعداد گل آذین، عملکرد تر و خشک، سطح برگ، درصد اسانس در برداشت اول در تیمارهای کود زیستی نیتروکسین به میزان 10 کیلوگرم در هکتار و تیمار کود شیمیایی اوره به میزان 100 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد. همچنین بیشترین میزان صفات فوق در برداشت دوم مربوط به تیمار کود زیستی نیتروکسین به میزان 10 کیلوگرم در هکتار بود. کمترین میزان کلیه صفات کمی و کیفی نعناع فلفلی در برداشت اول و دوم در تیمار شاهد (بدون کود) به دست آمد.
آهن,اسانس,کود زیستی,نعناع فلفلی,نیتروژن
https://jmpb.znu.ac.ir/article_246728.html
https://jmpb.znu.ac.ir/article_246728_0af13b95241fc34c06a7f182c4291a43.pdf
پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجان
زیست فناوری گیاهان دارویی
2423-6039
6
دوم
2021
02
19
پیش درآمدی بر شکل دهی زنجیره ارزش بادام کوهی با تاکید بر کاربردهای دارویی، غذایی و صنعتی آن
46
58
FA
غلامرضا
مجردی
دانشیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
mojarradi@znu.ac
زهرا
صیادی
دانشجوی دکتری ترویج کشاورزی، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی دانشگاه زنجان
در سال های اخیر، در حوزه تحقیق و توسعه، مطالعات زیادی در ارتباط با رهیافت زنجیر ارزش و یا تحلیل این زنجیره انجام شده است. این پژوهش اسنادی نیز با هدف بررسی زنجیره ارزش بادام کوهی و با تاکید بر تولید محصولات غذایی، دارویی، مواد آرایشی و بهداشتی، و صنعتی به انجام رسید. بررسی رویشگاه های طبیعی بادام کوهی نشان می دهد که این محصول در نقاط مختلف کشور تولید می شود. اما بی توجهی به موضوع شکل گیری زنجیره ارزش و عدم سرمایه گذاری کافی در زمینه فرآوری علمی بادام کوهی، باعث شده تا این ماده با ارزش به صورت خام به بازار عرضه شود و فرصت های اقتصادی بیشماری در فرایند تبدیل آن به فراورده های متنوع از بین برود. میوه، ریشه، صمغ و روغن بادام کوهی از خواص غذایی، دارویی و صنعتی فراوانی برخوردارند که تنها با شکل گیری زنجیره ارزش بادام کوهی می توان از این مواد اولیه برای تولید محصولات متنوع و متعدد در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی، بهداشتی و حتی صنعتی استفاده کرد.
زنجیره ارزش,بادام کوهی ایران,صمغ,روغن بادام تلخ,داروی گیاهی,خام فروشی
https://jmpb.znu.ac.ir/article_246730.html
https://jmpb.znu.ac.ir/article_246730_3a10b4f9414d40a9b1c5dc830bba7e00.pdf
پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجان
زیست فناوری گیاهان دارویی
2423-6039
6
دوم
2021
02
19
اثر پلی ساکارید استخراج شده از گیاه Rosa canina بر متیله شدن انسولین و Pdx1 در رتهای دیابتی
59
70
FA
ثریا
سجادی مجد
گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه رازی، کرمانشاه
sajadi.s62@gmail.com
غلامرضا
بهرامی
مرکز تحقیقات زیست شناسی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه.
از آنجاییکه متیلاسیون DNA نقش مهمی در توسعه پانکراس در زمان جنینی و بلوغ دارد، تنظیم این مکانیسم اپی ژنتیک میتواند نقش مهمی در درمان دیابت داشته باشد. بنابراین الگوی متیلاسیون ژن های Ins-1 و Pax-4 در رت های دیابتی و درمان شده با ترکیب پلی ساکاریدی استخراج شده از گیاه <em>Rosa canina</em> مورد بررسی قرار گرفت. فرکشن پلی ساکاریدی از گیاه <em>Rosa canina</em> استخراج شد و با استفاده از تکنیک های NMR، FTIR و MS/MS آنالیز ساختاری انجام شد. ایجاد دیابت در رتهای نر ویستار با تزریق یک دوز STZ (60 mg/kg) انجام شد. بعد اتمام تیمار رت ها، پانکراس جدا شد و استخراج DNA انجام شد. تیمار بی سولفیت توسط کیت متیلاسیون DNA انجام و میزان متیلاسیون توسط تکنیک MSP بررسی شد. ریل تایم PCR نیز جهت تعیین میزان متیلاسیون ژن ها انجام شد. آنالیز آماری توسط SPSSورژن 19 انجام شد. بر اساس آنالیز ساختاری، ترکیب استخراج شده یک ترکیب پلی ساکاریدی است. نتایج MSP و ریل تایم PCR نشان داد که میزان متیلاسیون فاکتورهای انسولین و Pax-4 در رتهای دیابتی درمان شده با پلی ساکارید به طور قابل توجهی کاهش مییابد. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان متیلاسیون ژنهای انسولین و Pax-4 در رت های دیابتی نسبت به رت های کنترل افزایش می یابد و درمان رت های دیابتی با پلی ساکارید منجر به کاهش میزان متیلاسیون فاکتورهای انسولین و Pax-4 می شود. بنابراین می توان پیشنهاد نمود که ترکیب پلی ساکاریدی از طریق تنظیم متیلاسیون ژنهای درگیر در فعالیت و بازسازی سلول های جزایر پانکراس می تواند در درمان دیابت موثر باشد.
دیابت,ترکیب اولیگوساکاریدی,متیلاسیون DNA,بازسازی سلولهای بتا
https://jmpb.znu.ac.ir/article_246731.html
https://jmpb.znu.ac.ir/article_246731_604d685833a2f4cb0d4a025205634b9e.pdf
پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجان
زیست فناوری گیاهان دارویی
2423-6039
6
دوم
2021
02
19
پتانسیل آنتی اکسیدانی کینوا (Chenopodium quinoa ) به عنوان یک غذای عملکردی
71
79
FA
اطهر السادات
جوانمرد
استادیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
a.javanmard@yu.ac.ir
فاطمه
خاکدان
استادیار، پردیس فرزانگان، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
گیاه <em>Chenopodium quinoa</em> Willd. (یک غله کاذب متعلق به خانواده Amaranthaceae) در طول دو دهه گذشته توجه روزافزونی را به خود جلب کرده است. این گیاه علاوه بر اینکه یک غذای کامل است، به عنوان یک غذای عملکردی در نظر گرفته میشود و مصرف آن خطر بیماریهایی مانند دیابت، بیماریهای قلبی-عروقی، چاقی، بیماری های نورودژنراتیو و سرطانها را کاهش میدهد. برخی اثرات مفید عصارههای کینوا (دانه ها و برگها) به فعالیت های آنتیاکسیدانی آن نسبت داده میشود که ناشی از ترکیبات فنولی، ویتامین ها، پلی ساکاریدها و حتی مواد معدنی موجود در آن است. برخی مطالعات نشان دادند که قدرت آنتی اکسیدانی عصارههای کینوا دارای اثرات همافزایی با ویژگیهای ضدسرطانی آن است. واریتههای مختلف <em>Chenopodium quinoa</em> فعالیتهای آنتی اکسیدانی متفاوتی را نشان دادند که ممکن است نتیجه ژنوتیپ های متمایز، عوامل محیطی و روشهای سنجش فعالیت آنتی اکسیدانی مختلف باشد. در این مقاله مروری ترکیبات مختلف گیاه کینوا که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند، مورد بررسی قرار میگیرند.
کینوا,فعالیت آنتیاکسیدانی,ترکیبات فنولی,غذای عملکردی
https://jmpb.znu.ac.ir/article_246732.html
https://jmpb.znu.ac.ir/article_246732_f822466a8c23130da500d5e4955bab21.pdf