زیست فناوری گیاهان دارویی

Overall study on Iranian truffles

Ali Ammarellou

دوره 5، اول ، شهریور 1398، ، صفحه 25-29

چکیده

  The Spring season in Iran, especially the months of April and May, is a thriving season for the wild harvesting and sale of fresh medicinal plants and mushrooms that are seen in the form of local markets and seasonal stores during the rainy season. Based on habitats of Iranian truffles, they can be classified in two groups including Desert truffles and Forest ...  بیشتر The Spring season in Iran, especially the months of April and May, is a thriving season for the wild harvesting and sale of fresh medicinal plants and mushrooms that are seen in the form of local markets and seasonal stores during the rainy season. Based on habitats of Iranian truffles, they can be classified in two groups including Desert truffles and Forest truffles. Based on our knowledge desert truffles are distributed in Northwest, West, East and Southern of Iran, specially in uncultivated area with special soil physicochemical properties.  Our documented information shows the growth of desert truffles in more than 14 provinces of the country including Zanjan, Qazvin, areas of  Tehran, Mazandaran and Golestan rangelands, East Azarbaijan; West Azarbailan. Hamedan, Kordestan, Fars, Bandar abbas, Kerman and Sistan and Bluchestan. Based on macroscopic, microscopic and molecular analysis, Terfezia sp. and Pico sp. are two common genus of desert truffles. Tuber aestivum and Tuber uncinatum are two scientifically introduced genus for Iranin mycobiota.  

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 604.03 K

بررسی اثرات نوع محیط کشت و غلظت تنظیم کننده های رشد بر شاخه دهی و ریشه زایی گل محمدی رقم کاشان 2

کیوان شجاعی؛ ابراهیم گنجی مقدم؛ وحید جاجرمی

دوره 4، شماره اول ، شهریور 1397، ، صفحه 28-36

چکیده

  به منظور تعیین بهترین محیط کشت و ترکیب هورمونی جهت شاخه زایی و ریشه زایی ریزنمونه های گل محمدی آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 تکرار در آزمایشگاه کشت بافت گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی ...  بیشتر به منظور تعیین بهترین محیط کشت و ترکیب هورمونی جهت شاخه زایی و ریشه زایی ریزنمونه های گل محمدی آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 تکرار در آزمایشگاه کشت بافت گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد در سال 1395 انجام شد. در مرحله اول آزمایش باززایی شاخساره ها در پاسخ به ترکیب محیط کشت و ترکیب هورمونی آنها مورد بررسی قرار گرفت. فاکتور های مورد بررسی شامل: سطوح مختلف تنظیم کننده های رشد BAP در 5 سطح (0، 0.5، 1، 1.5 و 2 میلی گرم درلیتر) و NAA درسه سطح (0، 0.1 و 0.5 میلی گرم درلیتر) و محیط کشت (MS و WPM) بود، به همین منظور از قطعات تک گره ساقه گیاهان پرورش یافته در گلخانه به منظور تهیه ریزنمونه استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین محیط های کشت مورد استفاده و غلظت های مختلف تنظیم کننده رشد در رابطه با ویژگی های باززایی شاخساره وجود داشت. بیشترین طول شاخساره در محیط کشت  WPM مشاهده و درصد باززایی و تعداد شاخساره در هردو محیط یکسان بود. اثر متقابل دو تنظیم کننده رشد نشان داد تیمار 2 میلی گرم  BAP  و بدون NAA دارای بیشترین طول شاخساره بود. بهترین تیمار جهت طول شاخساره محیط کشت WPM به همراه غلظت هورمونی 5/1 میلی گرم در لیتر BAP با 0.5 میلی گرم در لیتر NAA بود و با تیمار محیط کشت WPM به همراه غلظت هورمونی 2 میلی گرم در لیتر BAP با 0.1 میلی گرم در لیتر NAA تفاوت معنی داری نداشت. بیشترین تعداد شاخساره درمحیط کشت WPM به همراه تیمار هورمونی 2 میلی گرم در لیتر BAP و 0.1 میلی گرم در لیتر NAA  بود که با تیمار محیط کشت MS با 2 میلی گرم , BAPبدون مصرف NAA در یک سطح اماری بود. کاربرد تنظیم کننده رشد NAA در محیط کشت باعث کاهش درصد باززایی شاخساره شد. بیشترین درصد باززایی شاخساره در غلظت 2 میلی گرم درلیتر BAP بدون هورمون NAA در محیط WPM و محیط MS با 1 میلی گرم BAP  و بدون NAA مشاهده شد.  در مرحله دوم آزمایش واکنش محیط های کشت به غلظت های مختلف تنظیم کننده IBA  (یک، دو و سه میلی لیتر) منظور ریشه زایی شاخساره ها مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج نشان داد که محیط MS حاوی 1 میلی گرم IBA. دارای بیشترین شاخص های ریشه زایی بود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 2.71 M

القای کالوس زایی در دو گونه زوفا ( Hyssopus angustifilius و Hyssopus officinalis) با استفاده از سطوح هورمونی و محیط‌های کشت مختلف

سمیه طایفه؛ ناصر مهنا؛ سید کمال کاظمی تبار؛ ولی اله قاسمی عمران

دوره 3، شماره دوم ، اسفند 1396، ، صفحه 29-39

چکیده

  زوفای معمولی (Hyssopus officinalis) و گونه­ی دیگر زوفای محلی (Hyssopus angustifilius) گیاهی دارویی علفی، چندساله، متعلق به تیره نعناعیان است. هدف از این آزمایش دستیابی به بهترین محیط کشت و ترکیب هورمونی برای تولید کالوس ...  بیشتر زوفای معمولی (Hyssopus officinalis) و گونه­ی دیگر زوفای محلی (Hyssopus angustifilius) گیاهی دارویی علفی، چندساله، متعلق به تیره نعناعیان است. هدف از این آزمایش دستیابی به بهترین محیط کشت و ترکیب هورمونی برای تولید کالوس است که بتوان در پژوهش ها و مراحل بعد به باززایی گیاه و تولید متابولیت های ثانویه به خصوص در گونه محلی که رو به انقراض است دست یافت. بدین منظور ابتدا بذور ضدعفونی و در محیط MS کشت گردید و بعد از دو هفته نمونه های ساقه جدا و به محیط کشت MS و B5 با غلظت های هورمونی (شاهد، 0.5 mg 2,4-D ، 1 mg 2,4-D، 0.2 mg NAA +0.5 mg 2,4-D ، 0.2 mg NAA+1 mg 2,4-D)  کشت گردیدند و در شرایط کنترل شده اتاقک کشت نگهداری شدند و بعد یادداشت برداری صفات زمان شروع کالوس، درصد نمونه های کالوس ده،  وزن تر، وزن خشک و رنگ کالوس انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل بین گونه، محیط کشت و تیمار هورمونی در سطح یک درصد معنی دار شد و نتایج مقایسه میانگین داده ها نشان داد که بیشترین میزان تولید کالوس در هر دو گونه محلی و معمولی در تیمار (0.5 mg 2,4-D + 0.2 mg NAA)در محیط کشت  Ms می باشد. بنابراین با توجه به این پژوهش، تیمار ذکر شده برای کالوس دهی این گیاه پیشنهاد می­گردد. با توجه به اهمیت این دو گونه دارویی زوفا به ویژه گونه محلی و خطر انقراض آن، نتایج این آزمایش می تواند برای حفاظت این گونه مورد استفاده قرار گیرد.

---

• مشاهده مقاله

بررسی فیتوشیمیایی و مطالعه اثر ضدسرطانی عصاره هیدروالکلی جلبک قرمز .Gracilaria Salicornia بر روی رده‌ی سلولی سرطان پستان MCF7 و نرمال MRC5

پردیس میرزائیان؛ محمد شکرزاده لموکی؛ فاطمه رضایی؛ فاطره رضایی

دوره 2، شماره دوم ، آذر 1395، ، صفحه 32-40

چکیده

  استفاده از گیاهان آبزی و جلبک‌ها به واسطه داشتن ترکیب‌های مختلف در پیشگیری و درمان بیماری‌ها از سالها پیش رایج بوده است. جلبک قرمز Gracilaria salicornia با داشتن ترکیبهایی با ساختار شیمیایی خاص میتواند اکسیژن ...  بیشتر استفاده از گیاهان آبزی و جلبک‌ها به واسطه داشتن ترکیب‌های مختلف در پیشگیری و درمان بیماری‌ها از سالها پیش رایج بوده است. جلبک قرمز Gracilaria salicornia با داشتن ترکیبهایی با ساختار شیمیایی خاص میتواند اکسیژن تکی را دفع و جاذب رادیکالها باشند. هدف از این مطالعه بررسی اثر کشندگی عصاره و فراکشن‌های این جلبک بر رده سلولی سرطان پستان(MCF7) و نرمال فیبروبلاست ریه جنین (MRC5)  با استفاده از روش MTT و بررسی ترکیبات موجود در آن توسط GC-Mass میباشد. جلبک از سواحل چابهار برداشت و جهت تهیه عصاره هیدروالکلی به روش سوکسله و سه فرکشن هگزان، کلروفرم  و اتیل استات آماده شد. 5 غلظت از عصاره بر سلولها طی 48 ساعت اثر داده و نتایج بررسی گردید. عصاره هیدروالکلی جهت سنجش ترکیبات ضد سرطانی و آنتی اکسیدانی موجود در آن توسط GC-Mass ارزیابی شد. برای تعیین IC50 از نرم افزار Prism استفاده و آنالیز واریانس داده‌ها با استفاده از روش ANOVA و به دنبال آن تست Tukey برای مقایسه‌ی داده‌ها انجام شد. غلظتهای مختلف عصاره اتانولی و فراکشن‌ها به شکل چشمگیری رشد سلولهای MCF7 و MRC5 را در مقایسه با گروه کنترل پس از 48 ساعت کاهش داد((P50 عصاره تام و فرکشن‌های اتیل استاتی، کلروفرمی و هگزانی برای MCF7 به ترتیب 528، 192، 107 و 272 و برای MRC5 به ترتیب 879، 205، 185و 366 میکروگرم در میلی لیتر بدست آمد. این جلبک می تواند به عنوان یک عامل شیمیایی و جلوگیرنده قوی رشد سلولهای سرطانی مطرح و مورد استفاده قرار گیرد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 841.78 K

بررسی ترکیب‌های شیمیایی و اثرات ضد میکروبی عصاره‌ی متانولی دانه‌ی سویا

حشمت اله علی نژاد؛ سمیه قهاری؛ قربانعلی نعمت زاده؛ محمود تاجبخش؛ ربابه بهارفر

دوره 2، شماره اول ، شهریور 1395، ، صفحه 37-47

چکیده

  سویا گیاهی صنعتی و دارویی است که از دانه‌‌ی آن روغن خوراکی و از کنجاله‌ی آن غذای دام و طیور تهیه می‌شود.  از خواص دارویی سویا می توان به اثرات ضد سرطانی آن اشاره کرد. در این تحقیق علاوه بر آنالیز عصاره‌ی ...  بیشتر سویا گیاهی صنعتی و دارویی است که از دانه‌‌ی آن روغن خوراکی و از کنجاله‌ی آن غذای دام و طیور تهیه می‌شود.  از خواص دارویی سویا می توان به اثرات ضد سرطانی آن اشاره کرد. در این تحقیق علاوه بر آنالیز عصاره‌ی متانولی دانه‌های سویا بوسیله‌ی دستگاه GC/MS، اثرات ضد باکتریایی و ضد قارچی آن نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از GC/MS، تعداد 47 ترکیب را با اولویت حجمی؛ (Z,Z)-9-12- اکتادکادیانوییک اسید(44/89 درصد)، 9- اکتادکانوییک اسید متیل استر (13/58 درصد)، هگزادکانوییک اسید متیل استر (11/34 درصد)، متیل لینولنات (6/81 درصد)، اکتادکانوییک اسید متیل استر (3/69 درصد) وn– هگزادکانوییک اسید (2/61 درصد) نشان داد. عصاره‌ی متانولی این گیاه با غلظت 0/5 گرم برمیلی‌لیتر دیمتیل سولفوکسید اثرات بازدارندگی بسیار خوبی برعلیه باکتری‌های گرم مثبت استافیلوکوکوس ائورئوس، باسیلوس سوبتیلیس، رتای باکتر توکسیکوس و باکتری گرم منفی سودوموناس سیرینجای نشان داد. علاوه بر این در مهار قارچ پریکولاریا اریزا، عامل بیماری بلاست برنج نیز تاثیر خوبی داشت. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 485.52 K

بررسی اثر متیل جاسمونات و نانوذرات اکسید روی و آهن بر زیست‌مانی کالوس گیاه دارویی زرشک بی‌دانه

زهرا مزگی نژاد؛ محمدقادر قادری؛ زهره علیزاده؛ علی ایزانلو

دوره 4، شماره دوم ، اسفند 1397، ، صفحه 46-57

چکیده

  چکیده: به منظور بررسی زیست ­مانی کالوس های زرشک بی­دانه، آزمایشی در مهرماه 1396 در دانشکده کشاورزی بیرجند انجام شد. کالوس ها به مدت هشت هفته بر روی محیط کشت MS/2 حاوی ترکیبات هورمونی (TDZ - BAP) و متیل جاسمونات، ...  بیشتر چکیده: به منظور بررسی زیست ­مانی کالوس های زرشک بی­دانه، آزمایشی در مهرماه 1396 در دانشکده کشاورزی بیرجند انجام شد. کالوس ها به مدت هشت هفته بر روی محیط کشت MS/2 حاوی ترکیبات هورمونی (TDZ - BAP) و متیل جاسمونات،  نانوذرات اکسید آهن و روی در غلظت­های مختلف قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 14 تیمار در سه تکرار اجرا و صفات مورد بررسی شامل وزن ­تر، وزن­ خشک، درصد زیست­مانی، سطح کالوس، درصد رطوبت جرمی و od بودند. نتایج نشان داد، تیمار (TDZ  و نانو اکسید روی PPM 100) دارای بیشترین وزن­تر بود. نتایج مقایسات متعامد تیمار­های حاوی BAP و TDZ نشان داد، بیشترین درصد زیست­ مانی در تیمار ( BAP و نانو اکسید روی PPM 75) مشاهده شد. مقایسات متعامد بین تیمار­های حاوی نانو ذرات اکسید (آهن ، روی) و تیمار­های حاوی متیل جاسمونات نشان­ دهنده­ برتری تیمارهای نانو اکسید روی (100 PPM) نسبت به سایر تیمار­ها بود. نتایج نشان دهنده اثر مثبت  نانو ذرات اکسید روی بر اقزایش زیست مانی کالوس ­های زرشک بی­دانه بود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 673.8 K

اثر هورمون بنزیل آمینو پورین (BAP) و نوع واریته بر باززایی گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum)

فرشته حیدر قلی نژاد؛ حسین مرادی

دوره 3، شماره اول ، شهریور 1396، ، صفحه 30-39

چکیده

  خاصیت آنتی اکسیدانی بالا و مواد معدنی نظیر کلسیم، آهن، روی و ویتامین‌هایی نظیر A و C باعث ارزش بالای گیاه دارویی ریحان شده است. اما تکثیر جنسی ریحان با بذر، تنوع و غیر یکنواختی زیادی را بوجود آورده است. ...  بیشتر خاصیت آنتی اکسیدانی بالا و مواد معدنی نظیر کلسیم، آهن، روی و ویتامین‌هایی نظیر A و C باعث ارزش بالای گیاه دارویی ریحان شده است. اما تکثیر جنسی ریحان با بذر، تنوع و غیر یکنواختی زیادی را بوجود آورده است. به همین دلیل باززایی مستقیم ریحان از طریق کشت بافت، تولید گیاهانی با یکنواختی بالا را به همراه دارد. در این آزمایش ریزنمونه‌های گره از دو واریته ریحان بنفش و سبز در محیط موراشینگ اسکوک (MS) همراه با هورمون BAP در سه سطح 0، 5/1 و 5/2 میلی گرم بر لیتر قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل تعداد باززایی، تعداد ریشه، تعداد برگ، طول ریشه، وزن تر شاخساره، وزن خشک شاخساره، طول برگ و طول ساقه بود. اثر تیمار هورمونی در تمامی صفات در سطح 1 درصد و اثر نوع واریته در صفات تعداد باززایی، وزن تر و وزن خشک شاخساره در سطح 1 درصد و در سایر صفات در سطح 5 درصد معنی‌دار شد. با توجه به نتایج بدست آمده ریحان بنفش واریته مناسبی برای این هدف بوده و هم چنین هورمون BAP در سطح 5/1 میلی گرم بر لیتر بر تمامی صفات بهترین تاثیر را داشت. استفاده از غلظت بالاتر میزان باززایی و صفات مربوط به آن را کاهش داد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 651.48 K

Study on Fusarium oxysporum as a biocontrol agent on Papaver somniferum

Hossein Saremi؛ Habibollah Bahlolzadeh

دوره 5، اول ، شهریور 1398، ، صفحه 30-47

چکیده

  Opium poppy (Papaver somniferum) is one of the most important medicinal plants which can be cultured for use of the alkaloid morphine too. Plant poppy have been also associated with the most pests and diseases all over the world. One of the major disease is related to Fusarium oxyspoprumt which can also control plant cultivation in biggest producer of opium. ...  بیشتر Opium poppy (Papaver somniferum) is one of the most important medicinal plants which can be cultured for use of the alkaloid morphine too. Plant poppy have been also associated with the most pests and diseases all over the world. One of the major disease is related to Fusarium oxyspoprumt which can also control plant cultivation in biggest producer of opium. However¸ the objectives of this study were to evaluate the effect of Fusarium oxysporum isolates against opium poppy and verify their potential as biocontrol agent. For this, a 2-year experiment was carried out under glasshouse (2 trials) and field conditions (2 trials). From infected poppy plants, a total of 16 pathogenic fungal strains were identified as F. oxysporum and used for the experiments. The isolates Ghr18, Ghr5-2, Mr28 and Ghr5-4 caused the highest wilting symptoms on sample plants (P< 0.001). In addition, no significant differences were observed between field and glasshouse conditions (P > 0.5). Moreover, the results showed a clear host specificity of the selected pathogenic isolates. These results suggest that Fusarium isolates have the potential to be used as biological control agents against poppy plants where legal policy surrounding the growing of this plant.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 816.25 K

کشت بافت و باززایی درون شیشه ای گیاه دارویی Plantago major

سمانه راه آموز حقیقی؛ خدیجه باقری؛ علی شرفی

دوره 4، شماره اول ، شهریور 1397، ، صفحه 37-43

چکیده

  استفاده از گیاهان به عنوان دارو پیشینه­ بسیار قدیمی دارد و در تمام تمدن­ های گذشته از آن­ها به عنوان داروهای گیاهی استفاده می­ کردند. بارهنگ یکی از جنس ­های خانواده پلانتاجیناسه و گیاهی دارویی ...  بیشتر استفاده از گیاهان به عنوان دارو پیشینه­ بسیار قدیمی دارد و در تمام تمدن­ های گذشته از آن­ها به عنوان داروهای گیاهی استفاده می­ کردند. بارهنگ یکی از جنس ­های خانواده پلانتاجیناسه و گیاهی دارویی است. بارهنگ کبیر (Plantago major) یکی از با ارزش­ترین گونه­ های این جنس است و متابولیت­های ثانویه باارزشی دارد. ریزنمونه ­های برگ، ساقه و ریشه این گیاه در شرایط درون شیشه ­ای بر روی محیط (MS) با ترکیب غلظت­های مختلفی از تنظیم کننده ­های رشدی TDZ  و  IBA کشت گردیدند. بعد از چهار هفته، درصد کالوس زایی و باززایی ریزنمونه­ ها محاسبه شدند. بیشترین درصد کالوس ­زایی (100%) در سطح 2:1 میلی­گرم بر لیتر TDZ: IBA در هر سه ریزنمونه و بیشترین باززایی(100%)  در برگ­ها و در ترکیبات هورمونی 1.5:0 میلی­گرم بر لیتر TDZ: IBA ، 1 :1.5 میلی­گرم بر لیتر  TDZ: IBA بترتیب با درصد باززایی مستقیم (30% و 69.05 %) و 2 :5/1 میلی­گرم بر لیتر TDZ: IBA ، 2:1 میلی­گرم برلیتر TDZ: IBA  با درصد باززایی غیر مستقیم ) 33/83% و 100%) نشان داده شد. غلظت 2:1 میلی­گرم بر لیتر TDZ: IBA توانست بیشترین درصد باززایی و کالوس را در هر سه ریزنمونه نشان دهد و بالاترین فراوانی در تعداد شاخه در محیط حاوی 1:2 میلی­گرم بر لیتر TDZ: IBA (برگ 67/41) و 2:2 میلی­گرم بر لیتر  TDZ: IBA (ساقه 21) و (ریشه 9 ) مشاهده گردید. گیاهچه ­های باززا شده برای ریشه زایی به محیط 0.5 میلی گرم بر لیتر  IBA انتقال یافتند و گیاهچه­ های ریشه دارشده به گلدان­های حاوی پیت ماس و پرلیت (80:20%) منتقل شدند و در فواصل منظم با محلول هوگلند و آب مقطر آبیاری گردیدند.  نتایج ما نشان داد که باززایی­ ها از نوع شاخه های جانبی (Adventitious shoot) هستند و گیاه بارهنگ کبیر پتانسیل بالایی برای باززایی دارد و ریزنمونه برگ این گیاه در مقایسه با ریزنمونه های دیگر باززایی بهتری را نشان دادند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 2.99 M

اثر ارتفاع نسبت به سطح دریا و زمان نمونه برداری بر متابولیت‌های Lunularia cruciate

رقیه رازقی جدید؛ فاطمه موحدی

دوره 3، شماره دوم ، اسفند 1396، ، صفحه 40-50

چکیده

  گونه ی Lunularia cruciata  یک نوع جگرواش است که به تیره ی Lunulariaceae تعلق دارد. این گیاه دارای تال های کوچکی است که بر روی زمین های مرطوب می روید. گیاهان این تیره با کمک جام جوانه هلالی شکل خود به آسانی قابل شناسایی ...  بیشتر گونه ی Lunularia cruciata  یک نوع جگرواش است که به تیره ی Lunulariaceae تعلق دارد. این گیاه دارای تال های کوچکی است که بر روی زمین های مرطوب می روید. گیاهان این تیره با کمک جام جوانه هلالی شکل خود به آسانی قابل شناسایی اند. تال های بالغ گیاه در سه ارتفاع متفاوت و در دو زمان تولیدمثل جنسی و غیرجنسی در شهر رامسر جمع آوری شد. پس از خشک کردن نمونه ها با کمک اتانول خالص در دستگاه  سوکسله عصاره گیاه استخراج  شد و آنالیز متابولیت های آن با کمک تکنیک کروماتوگرافی گازی(GC) و شناسایی ترکیبات با استفاده از طیف سنج جرمی(MS) انجام شد. بررسی ها نشان داد که مهم ترین ترکیبات موجود در گیاه ترپنوئیدها، اسیدهای چرب اشباع و غیراشباع می باشند. از میان ترکیبات موجود در عصاره ها پالمیتیک اسید، تترادکانوئیک اسید، تترادکان، فیتول، نئوفیتادین و ژیبرلیک اسید مورد بررسی آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که تغییر ارتفاع بر تمام ترکیبات به جز پالمیتیک اسید در سطح احتمال 1% تاثیر معنی داری داشته است و مقدار این ترکیبات به جز فیتول اختلاف معنی داری را در سطح احتمال 1% در دو زمان تولیدمثل جنسی و غیرجنسی نشان داد.

---

• مشاهده مقاله

مطالعه برخی متابولیت‌های گیاه دارویی استویا ( Stevia rebaudiana Bertoni) در شرایط کشت درون‌ شیشه‌ای و طبیعی با استفاده از گاز کروماتوگرافی- طیف سنجی جرمی (GC-MS)

مهرک ملکی‌راد؛ نسرین نصر؛ سیّد کمال کاظمی تبار

دوره 2، شماره دوم ، آذر 1395، ، صفحه 41-53

چکیده

  استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) گیاهی چندساله است که به دلیل وجود شیرین کننده‌های طبیعی دی‌ترپن‌ها که حدود 20-4 درصد ماده خشک برگ‌های این گیاه را تشکیل می‌دهد، شهرت و اهمیت زیادی پیدا کرده است. از آنجا که تولید ...  بیشتر استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) گیاهی چندساله است که به دلیل وجود شیرین کننده‌های طبیعی دی‌ترپن‌ها که حدود 20-4 درصد ماده خشک برگ‌های این گیاه را تشکیل می‌دهد، شهرت و اهمیت زیادی پیدا کرده است. از آنجا که تولید استویا ازطریق بذر، نشاکاری، قلمه،کشت بافت انجام می‌شود، بنابراین در پژوهش حاضر به طور خاص به مقایسه ترکیبات این گیاه در شرایط مختلف رشدی شامل شرایط طبیعی و کشت بافت با استفاده از عصاره و اسانس گیاه پرداخته شد. نتایج نشان داد که از بین 55 ترکیب شناسایی شده در عصاره حاصل از کشت بافت، علاوه بر 16 ترکیب مشترک، 39 ترکیب آن صرفا در شرایط کشت بافت مشاهده شد که در عصاره حاصل از گیاه رشد یافته در شرایط طبیعی وجود نداشت. همچنین از بین 70 ترکیب شناسایی شده در عصاره گیاه حاصل از کشت طبیعی، تعداد 54 ترکیب شیمیایی از آن در شرایط کشت بافت مشاهده نشد و مختص عصاره حاصل از گیاه رشد یافته در شرایط طبیعی بود. نتایج آزمایش ترکیبات شیمیایی اسانس نشان داد که تعداد هشت ترکیب مشترک در بین نمونه‌های استویای کشت بافتی و طبیعی وجود داشت. بنابراین از بین 41 ترکیب شیمیایی شناسایی شده در اسانس استویای حاصل از کشت بافت، تعداد 33 ترکیب آن فقط در شرایط کشت بافت مشاهده شد و در اسانس حاصل از گیاه رشد یافته در شرایط طبیعی وجود نداشت. همچنین از بین 164 ترکیب شناسایی شده در اسانس گیاه استویای رشد یافته در محیط کشت طبیعی، تعداد 156 ترکیب شیمیایی از آن در شرایط کشت بافت مشاهده نشد و مختص عصاره حاصل از گیاه رشد یافته در شرایط طبیعی بود. نتایج این تحقیق می تواند در برنامه ریزی تولید متابولیت های ثانویه در شرایط مختلف رشد بکار رود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.24 M

بررسی تولید کالوس و باززایی در گیاه دارویی استویا

نسرین نصر؛ سیده نفیسه عقیلی؛ سید کمال کاظمی تبار

دوره 2، شماره اول ، شهریور 1395، ، صفحه 49-63

چکیده

  استویا با نام علمی Stevia rebaudiana Bertoni دارای منبع گلیکوزیدهای دی‌ترپن از جمله استویوزید و گلیکوزید بوده که حدود 100 تا 300 برابر شیرین‌تر از شکر می‌باشد. به علت درصد جوانه‌زنی پایین بذور استویا، می‌توان از ...  بیشتر استویا با نام علمی Stevia rebaudiana Bertoni دارای منبع گلیکوزیدهای دی‌ترپن از جمله استویوزید و گلیکوزید بوده که حدود 100 تا 300 برابر شیرین‌تر از شکر می‌باشد. به علت درصد جوانه‌زنی پایین بذور استویا، می‌توان از تکنیک کشت بافت، برای تکثیر این گیاه با ارزش کمک گرفت. پژوهش حاضر با هدف مطالعه تاثیر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی اکسین و سیتوکینین بر کالوس‌زایی و باززایی گیاه استویا به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سال 94-1393 به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش القای کالوس شامل سه اکسین 2,4-D، IBA و NAA به همراه سیتوکینین BAP بود. تیمارهای آزمایش باززایی مبتنی بر کالوس شامل سه سیتوکینین BAP، Kin و TDZ به همراه اکسین NAA بود. نتایج نشان داد که ترکیب، نسبت و غلظت تنظیم کننده‌های رشد روی صفات مختلف در کالوس‌زایی و باززایی گیاه استویا  موثر است. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که صفات مختلف کالوس‌زایی و باززایی مانند درصد القای کالوس، وزن تر کالوس، قطر کالوس، درصد باززایی و تعداد نوساقه تولید شده در هر ریزنمونه، می‌توانند متاثر از تنظیم کننده‌های رشد گیاهی باشند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 758.37 K

ارزیابی برخی صفات فیزیولوژیکی و فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان در گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum ) در واکنش به تلقیح میکوریزایی

محمد اسماعیل پور جهرمی؛ امید یونسی

دوره 4، شماره دوم ، اسفند 1397، ، صفحه 58-69

چکیده

  تحقیق حاضر با هدف ارزیابی میزان نشت یونی، غلظت پرولین، غلظت مالون دی ­آلدئید و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در اندام هوایی و ریشه گیاه دارویی گشنیز در واکنش به تلقیح میکوریزایی تحت تنش شوری در گلخانه ...  بیشتر تحقیق حاضر با هدف ارزیابی میزان نشت یونی، غلظت پرولین، غلظت مالون دی ­آلدئید و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در اندام هوایی و ریشه گیاه دارویی گشنیز در واکنش به تلقیح میکوریزایی تحت تنش شوری در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. آزمایش بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی عبارت از سه سطح تنش شوری شامل شاهد (بدون تنش)، 60 و 120 میلی­مولار نمک کلرید سدیم و دو سطح تلقیح میکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح قارچ میکوریزایی Glomus mosseae) بودند. صفات مورد ارزیابی شامل میزان نشت یونی، غلظت مالون دی­ آلدئید، غلظت پرولین و فعالیت آنزیم‌های آنتی ­اکسیدان سوپراکسید دیسمیوتاز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز بود. نتایج به دست آمده اثرات افزاینده تنش شوری بر صفات فیزیولوژیکی مورد ارزیابی را نشان داد. به نحوی که با افزایش شدت تنش شوری میزان نشت یونی، غلظت مالون دی­آلدئید، غلظت پرولین به میزان قابل ملاحظه ­ای افزایش یافت. میزان این افزایش در ریشه ­ها بیشتر بود که بیانگر حساسیت بالاتر این اندام  به تنش شوری می­ باشد. به کارگیری تیمار میکوریزایی موجب کاهش غلظت مالون دی ­آلدئید و میزان نشت یونی در شرایط تنش گردید. همچنین میزان پرولین گیاهان میکوریزایی از غیرمیکوریزایی پایین­تر بود. تنش شوری موجب افزایش فعالیت آنزیم­ های آنتی ­اکسیدان گردید. فعالیت هر سه آنزیم مورد ارزیابی در ریشه بالاتر از اندام هوایی بود. شدت فعالیت آنزیم کاتالاز به مراتب از دو آنزیم دیگر بالا­تر بود. اعمال تیمار میکوریزایی نقش مؤثری در ارتقاء رشد و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان گشنیز به ویژه در شرایط تنش شدید شوری داشت. هر چند گیاهان میکوریزایی و غیرمیکوریزایی تفاوت چندانی از نظر آنزیم گایاکول پراکسیداز  نشان ندادند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 556.06 K

مطالعه تغییرات بیان ژن سوپراکساید دیسموتاز ( SOD ) در غلظ تهای مختلف گوگرد در سیر . Allium sativum L به روش RT-Real time PCR و آنالیز شبکه ژنی مرتبط

علی عمارلو؛ کمال کاظمی تبار؛ حمید نجفی زرینی؛ اسماعیل ابراهیمی؛ ریحانه ابراهیمی خاک سفیدی

دوره 1، شماره دوم ، آذر 1394، ، صفحه 79-96

چکیده

  گوگرد در مسیر بیوسنتزی اسیدآمینه سیستئین نقش کلیدی داشته و در تولید ترکیباتی که نقش دفاعی در گیاه دارند بسیار حائز اهمیت می باشد. سوپراکساید دیسموتاز به عنوان آنزیم مهمی در تقلیل سمیت واسطه های رادیکالهای ...  بیشتر گوگرد در مسیر بیوسنتزی اسیدآمینه سیستئین نقش کلیدی داشته و در تولید ترکیباتی که نقش دفاعی در گیاه دارند بسیار حائز اهمیت می باشد. سوپراکساید دیسموتاز به عنوان آنزیم مهمی در تقلیل سمیت واسطه های رادیکالهای اکسیژن که در شرایط تنش ایجاد میگردد، شناخته و معرفی شده است. در این تحقیق 20 توده سیر از استانهای مهم سیرکاری شامل زنجان، همدان، گیلان، مازندران و مشهد جمع آوری و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط گلدانی در غلظت های مختلف گوگرد عنصری شامل 0،6،12،18،24،60 گرم به ازای هر واحد آزمایشی کشت گردید. بر اساس سنجش اسپکتروفتومتری تندی در سیرهای برداشت شده، سه کلون تند بو، ملایم و کم بو غربال گردیده و بیان ژن کد کننده آنزیم سوپراکساید دیسموتاز ( SOD ) به روش پی. سی. آر کمی ( RT-Real time PCR ) در این 3 کلون بررسی گردید. تغییرات بیان ژن SOD نشانگر بیان اندک آن در شرایط طبیعی(شاهد) بود که ناشی از نقش این ژن در متابولیسم ثانویه می باشد. با افزایش غلظت گوگرد به میزان 6 گرم، بیشترین شوک محیطی به گیاه وارد شده و بیشترین بیان ژن SOD را به همراه داشته است. همین آهنگ با تغییرات جزئی در غلظتهای 18 ، 24 و 60 گرم ادامه دارد. نتایج تحقیق بیانگیر افزایش بیان ژن کد کننده SOD به میزان حدود دو برابر شاهد در تیمارهای دارای گوگرد بالا می باشد. آنالیز شبکه نشان داد که ژن SOD با miR398 ،miR395 و miR399 دارای ارتباط متقابل ( Crosstalk ) می باشد . در نتیجه این ژن با شبکه های سیگنالینگ، بواسطه این miRNA ها به عنوان هسته مرکزی شبکه های پاسخ دهنده به تنش، دارای همپوشانی است . یافته های این تحقیق می تواند برای مطالعات جامع مهندسی متابولیک مواد موثره سیر و نیز تحقیقات بعدی در خصوص فعالیت ژن های مرتبط با تنش های غیر زیستی در سیر به کار گرفته شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.3 M

اثر همزیستی قارچ میکوریزا بر عملکرد و خصوصیات بیو شیمیایی گیاه دارویی شنبلیله (.Trigonella foenum-graecum L) تحت تنش کم آبی

سینا سیاوش مقدم؛ امیر رحیمی؛ سعید حیدرزاده؛ سمیرا مرادزاده؛ مصطفی حسنلو

دوره 3، شماره اول ، شهریور 1396، ، صفحه 39-52

چکیده

  به منظور بررسی تأثیر همزیستی قارچ میکوریزا بر خصوصیات گیاه دارویی شنبلیله تحت شرایط تنش رطوبتی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده ...  بیشتر به منظور بررسی تأثیر همزیستی قارچ میکوریزا بر خصوصیات گیاه دارویی شنبلیله تحت شرایط تنش رطوبتی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال زراعی 94-1393 انجام شد. سطوح آبیارى در سه سطح، آبیاری بعد از 50 (شاهد)، 100 (تنش متوسط) و 150 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (تنش شدید) به عنوان فاکتور اول و  همزیستی قارچ (شاهد و قارچ گونه Glomus intraradices) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح آبیاری از 50 به 150 میلیمتر تبخیر از تشتک، تعداد دانه در غلاف، وزن هزاردانه و عملکرد اسانس شنبلیله بطور معنی‌دار کاهش یافت و بیشترین درصد اسانس از سطح آبیاری 100 میلیمتر تبخیر از تشتک حاصل گردید. همچنین در هر یک از سطوح آبیاری (50، 100، 150 میلیمتر تبخیر) بیشترین محتوای کلروفیل کل، محتوایی نسبی آب برگ، عملکرد بیولوژیک و دانه شنبلیله از تیمار کاربرد قارچ میکوریزا به دست آمد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 810.28 K

بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت های گونه Thymus eriocalyx با استفاده از مارکر مولکولی RAPD

رمضان کلوندی؛ مرتضی عطری؛ سید محسن حسام زاده حجازی؛ محسن رجبی

دوره 4، شماره اول ، شهریور 1397، ، صفحه 44-54

چکیده

  جنس .Thymus L یکی از بزرگترین جنس های خانواده نعنا و گیاهان آروماتیک  است. گیاهان این جنس به دلیل دارا بودن اسانس­ های روغنی ارزش تجاری دارند. گونه Thymus eriocalyx  یکی از گونه های این جنس است که انحصاری فلات ...  بیشتر جنس .Thymus L یکی از بزرگترین جنس های خانواده نعنا و گیاهان آروماتیک  است. گیاهان این جنس به دلیل دارا بودن اسانس­ های روغنی ارزش تجاری دارند. گونه Thymus eriocalyx  یکی از گونه های این جنس است که انحصاری فلات ایران است. به منظور بررسی های مولکولی در افراد جمعیت های گونه Thymus eriocalyx در ایران، 10 رویشگاه در استانهای لرستان، مرکزی، همدان، کرمانشاه و کردستان انتخاب شد (با استفاده از روش DSS) (تعداد 50 نمونه گیاهی). تعداد 15 پرایمر 10 نوکلئوتیدی انتخاب گردید. داده های مولکولی بر اساس آزمایشات RAPD، جمعیت ها را در 5 گروه مجزا قرار داد. آغازگرهای مورد استفاده 71 باند ایجاد کردند که 68 باند پلی مورفیسم نشان دادند. آغازگرهای OPA-05، OPA-17، OPD03 و OPE-20 با داشتن بالاترین درصد پلیمورفیسمی و شاخص نشانگری، دارای قابلیت بسیار خوبی برای بررسی تنوع ژنتیکی در گونه مورد مطالعه بودند. جمعیت های p2 و p7 بیشترین آلل مؤثر و جمعیت p9 کمترین آلل مؤثر را دارا بودند. بیشترین و کمترین میزان میانگین هتروزیگوسی مورد انتظار به ترتیب متعلق به جمعیت P2 و P9 بود. بیشرین تشابه ژنتیکی بین دو ژنوتیپ  P2و P3 و کمترین تشابه ژنتیکی بین دو ژنوتبپ P2 و P10 مشاهده شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها (AMOVA) نشان داد که میزان تنوع در درون جمعیت های این گونه (68%) از میزان تنوع در بین جمعیت ها (32%) بیشتر است که این حقیقت، اهمیت گزینش تک بوته و توجه به افراد در برنامه های اصلاحی آویشن را ثابت می کند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 2.8 M

Effects of explant type and growth regulators on callus induction in four ecotypes of Persian shallot

Nasrin Farhadi؛ Jaber Panhandeh؛ Bahram Sanati Monfared

دوره 5، اول ، شهریور 1398، ، صفحه 48-52

چکیده

  Allium hirtifolium commonly known as Persian shallot is an important wild medicinal plant distributed from North West to central and South West of Iran. To establish an efficient protocol for callus induction, the effects of explant type and growth regulators on callus induction in four ecotypes of Persian shallot were evaluated. Two explants types included basal ...  بیشتر Allium hirtifolium commonly known as Persian shallot is an important wild medicinal plant distributed from North West to central and South West of Iran. To establish an efficient protocol for callus induction, the effects of explant type and growth regulators on callus induction in four ecotypes of Persian shallot were evaluated. Two explants types included basal plates and young leaves were cultured on MS media supplemented with 1.5 mg l-1 of 2,4-dichlorophenoxyacetic acid (2,4-D) or 1.5 mg l-1 of 1-naphthalene acetic acid (NAA) in combination with 0, 0.5 or 1 mg l-1 of 6-benzylaminopurine (BAP). All the cultures were maintained at 25±1°C in the dark. The results showed that basal plate was the best explant for callus induction when cultured on medium supplemented with 1.5 mg l-1 2,4-D and 0.5 mg l-1 BAP. This optimized protocol will be useful for any future breeding improvement programs of Persian shallot using biotechnological means.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 395.86 K

ارزیابی خصوصیات بیوشیمیایی و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در واکنش به تلقیح میکوریزایی در گیاه دارویی شنبلیله تحت تنش شوری

امید یونسی؛ علی مرادی

دوره 3، شماره دوم ، اسفند 1396، ، صفحه 51-62

چکیده

  تحقیق حاضر با هدف ارزیابی نقش قارچ میکوریزایی بر خصوصیات بیوشیمیایی و فعالیت آنتی­اکسیدانی گیاه دارویی شنبلیله تحت تنش شوری در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. آزمایش بصورت ...  بیشتر تحقیق حاضر با هدف ارزیابی نقش قارچ میکوریزایی بر خصوصیات بیوشیمیایی و فعالیت آنتی­اکسیدانی گیاه دارویی شنبلیله تحت تنش شوری در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. آزمایش بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی عبارت از سه سطح تنش شوری شامل شاهد (بدون تنش)،60 و 120 میلی­مولار نمک کلرید سدیم و دو سطح تلقیح میکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح قارچ میکوریزاییGlomus mosseae) بود. صفات مورد ارزیابی شامل ارتفاع بوته، وزن خشک بوته، درصد کلونیزاسیون ریشه، درصد اسانس، محتوای پرولین و فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدان سوپراکسیددیسمیوتاز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز بود. نتایج به دست آمده نشان دهنده اثرات بازدارنده تنش شوری بر شاخصه­های رشد گیاه دارویی شنبلیله بود. به نحوی که با افزایش شدت تنش شوری ارتفاع بوته و وزن خشک بوته به میزان قابل ملاحظه­ای کاهش یافت. به کارگیری تیمار میکوریزایی موجب افزایش ارتفاع و وزن خشک بوته­های شنبلیله در شرایط تنش گردید. همچنین تنش شوری کاهش درصد کلونیزاسیون ریشه، افزایش درصد اسانس و نیز افزایش محتوای پرولین اندام هوایی را به همراه داشت. به کارگیری تیمار میکوریزایی منجر به بهبود درصد اسانس گردید. هرچند تفاوت معنی­داری به لحاظ میزان پرولین میان گیاهان میکوریزایی و غیرمیکوریزایی مشاهده نگردید. تنش شوری باعث افزایش فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدان مورد ارزیابی گردید. اعمال تیمار میکوریزایی نقش مؤثری در ارتقاء رشد و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان شنبلیله به ویژه در شرایط تنش شوری داشت. هر چند اثر متقابل شوری و میکوریزا برای آنزیم گایاکول پراکسیداز معنی­دار نبود.

---

• مشاهده مقاله

بررسی تولید کالوس از ریزنمونه‌های مختلف گیاه چوغان .Salsola tragus L

نگار منیری راد؛ بهرام ملکی زنجانی؛ علی عمارلو

دوره 2، شماره دوم ، آذر 1395، ، صفحه 54-60

چکیده

  گیاهان بومی اکوسیستم های بیابانی، دارای ویزگیهای منحصربفردی هستند که بقا آنها را در شرایط سخت زیستگاهی تضمین می نماید. گیاه چوغان Salsola tragus گیاه باستانی و بیابانی ارزشمندی است که همراه با سایر گونه‌های ...  بیشتر گیاهان بومی اکوسیستم های بیابانی، دارای ویزگیهای منحصربفردی هستند که بقا آنها را در شرایط سخت زیستگاهی تضمین می نماید. گیاه چوغان Salsola tragus گیاه باستانی و بیابانی ارزشمندی است که همراه با سایر گونه‌های این جنس، علاوه بر کاربرد دارویی، قرنهای متوالی به عنوان تنها شوینده گیاهی مورد استفاده انسان قرار گرفته است. در این تحقیق ابتدا بر اساس پیمایش منطقه‌ای، و اطلاعات فولکلور محلی، گیاه هدف شناسایی، بذرگیری و سپس در شرایط گلدانی سازگار و اهلی گردید. سپس جهت مطالعه پاسخ بافت‌های مختلف گیاه به کالزایی، بذر‌های این گیاه پس از برنامه استریل دو مرحله ای با الکل 70 درجه به مدت 3 دقیقه و هیپوکلریت سدیم نیم درصد به مدت 10 دقیقه، در محیط کشت MS کشت گردید. پس از جوانه زنی و رشد گیاهچه، ریزنمونه‌های ریشه چه، ساقه چه و برگچه در محیط کشت فوق، با غلظت های مختلف هورمون نفتالین استیک اسید (NAA) در سه سطح صفر، 5 و 10 میلی گرم در لیتر، کشت شد. بعد از سه هفته، تشکیل کالوس‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که بهترین جداکشت برای ایجاد کالوس در این گیاه، ریز نمونه برگچه و سپس ساقچه در شرایط نوری 16 ساعت روشنایی با شدت 3000 لوکس در غلظت 5 میلی گرم از هورمون NAA می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.32 M

مطالعه مولکولی و اکوفیزیولوژیکی گیاه دارویی باریجه

لیلا کرم زاده؛ وهب جعفریان؛ الهه وطن خواه؛ علی عمارلو

دوره 1، شماره دوم ، آذر 1394، ، صفحه 63-78

چکیده

  شناسایی و معرفی گیاهان دارویی از اهمیت ویژهای برخوردار است. گیاه دارویی باریجه ( (Ferula gummosa Boiss از خانواده چتریان ( Apiaceae ) در مناطقی از ایران و بخش هایی از پاکستان و ترکمنستان رشد می کند . هدف از این پژوهش ...  بیشتر شناسایی و معرفی گیاهان دارویی از اهمیت ویژهای برخوردار است. گیاه دارویی باریجه ( (Ferula gummosa Boiss از خانواده چتریان ( Apiaceae ) در مناطقی از ایران و بخش هایی از پاکستان و ترکمنستان رشد می کند . هدف از این پژوهش بررسی گیاه از دیدگاه مولکولی از طریق استخراج DNA ژنومی، تعیین توالی و مطالعات بیوانفورماتیکی جهت شناسایی موقعیت مولکولی گیاه و نیز معرفی نیازهای رشدی گیاه و همچنین شناخت ویژگی های اکوفیزیولوژیکی از قبیل موقعیت جغرافیایی، EC ،pH خاک رویشگاه می باشد. به این منظور توده هایی از گیاه باریجه و نمونههای خاک از زیستگاه - های طبیعی در منطقه تهم استان زنجان جمع آوری شد. بررسیها نشان داد سطح خاک رویشگاه گیاه باریجه به صورت سنگریزهای، سنگی و صخرهای بوده و این گیاه در ارتفاعات حدود 2000 تا 2500 متر از سطح دریا در دامنهی جنوبی با شیب حدود 45 درجه تا 80 درجه رشد می کند. بررسی pH خاک منطقه نشان داد که pH آن در محدوده 5/ 6 است و مقدار pH خاک با مقدار EC همبستگی منفی دارد. نتایج استخراج DNA ژنومی، خالص سازی و سپس استخراج توالی 18S rDNA آن توسط PCR انجام و آنالیز تعیین توالی آن منجر به ثبت توالی مربوطه در بانک ژن با کد KM983398 گردید.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 632.41 K

بررسی اثر رویشگاه بر کمیت و کیفیت مواد موثره مخروط‌های گیاه دارویی پیرو (Juniperus communis)

سیدجابر نبوی؛ سید حسن زالی؛ جمشید قربانی؛ سید یحیی کاظمی

دوره 2، شماره اول ، شهریور 1395، ، صفحه 64-71

چکیده

  رشد و تولید گیاهان در اکوسیستم ها و رویشگاه‌های طبیعی مختلف، تحت تاثیر عوامل مختلف ازجمله ارتفاع از سطح دریا قرار دارد. پیرو با نام علمی Juniperus communis گیاهی همیشه سبز متعلق به تیره سرو و بومی اروپا می‌باشد ...  بیشتر رشد و تولید گیاهان در اکوسیستم ها و رویشگاه‌های طبیعی مختلف، تحت تاثیر عوامل مختلف ازجمله ارتفاع از سطح دریا قرار دارد. پیرو با نام علمی Juniperus communis گیاهی همیشه سبز متعلق به تیره سرو و بومی اروپا می‌باشد و از مهمترین گیاهان رویشی ایران محسوب می‌شود. در این تحقیق به بررسی ترکیبات عصاره این گیاه در چهار رویشگاه مراتع ییلاقی هزارجریب بهشهر پرداخته شد. در هر رویشگاه در طول یک ترانسکت 100 متری به فواصل 30 متر از سه نقطه به طور تصادفی از پایه‌های مورد نظر مخروط گیاه جمع آوری شدند. سپس نمونه‌ها در هوای آزاد تحت سایه، خشک شد. عصاره گیاه با استفاده از روش استخراج با متانول جمع آوری شد و جهت شناسایی ترکیبات از دستگاه کروماتوگرافی گازی– طیف سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. جهت بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و ارتباط آنها با کمیت و کیفیت عصاره نیز از خاک مجاور گیاه تا عمق 30 سانتیمتری نمونه برداری شد. در مجموع 31 ترکیب در عصاره مخروط شناسایی شدکه از این میان ترکیبات Sabinene، α-pinene، Germacrene D، Limonene و Diallyl phthalate دارای بیشترین مقدار بودند. رویشگاه فقط بر ترکیب α-Bisabolol موجود در عصاره مخروط اثر معنی‌داری داشت. ترکیبات دیگر تحت تاثیر رویشگاه نبودند. ترکیبات β-Thujene، Cinnamaldehyde،α-Terpinene ،  Dehydroabietic acid و  Trans Caryophyllene به طور انحصاری فقط در یک رویشگاه مشاهده شد. همچنین میان 11 ترکیب با عناصر خاک همبستگی معنی‌داری مشاهده شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 438.63 K

بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس و اثرات ضد باکتریایی، ضد قارچی و آنتی اکسیدانتی عصاره های متانولی و کلروفرمی گیاهان دارویی اُکالیپتوس، زوفا و اقاقیا

زهرا حدادی؛ قربانعلی نعمت زاده؛ سمیه قهاری

دوره 4، شماره دوم ، اسفند 1397، ، صفحه 70-93

چکیده

  گیاهان دارویی، امروزه به طور گسترده به عنوان جایگزینی برای آفت ­کش­های شیمیایی سنتزی مطرح هستند. در این پژوهش ترکیبات شیمیایی اسانس و اثرات ضد باکتریایی، ضد قارچی و آنتی اکسیدانتی عصاره­ های متانولی ...  بیشتر گیاهان دارویی، امروزه به طور گسترده به عنوان جایگزینی برای آفت ­کش­های شیمیایی سنتزی مطرح هستند. در این پژوهش ترکیبات شیمیایی اسانس و اثرات ضد باکتریایی، ضد قارچی و آنتی اکسیدانتی عصاره­ های متانولی و کلروفرمی گیاهان دارویی اُکالیپتوس، زوفا و اقاقیا روی پاتوژن­های مهم گیاهی که معمولاً باعث آسیب­های غیر قابل جبران به محصولات کشاورزی می ­شوند، مورد بررسی قرار گرفته­ اند. جداسازی و شناسایی ترکیبات موجود در اسانس­های بدست آمده، با استفاده از دستگاه GC/MS انجام شد. فعالیت ضد میکروبی بر روی 11 میکرواُرگانیسم از جمله؛ سه باکتری گرم مثبت، پنج باکتری گرم منفی و نیز سه گونه قارچ با استفاده از روش انتشار دیسک مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین، فعالیت آنتی اکسیدانتی این سه گیاه با اندازه­ گیری آنزیم­ های کاتالاز و گایاکول پراکسیداز و ارزیابی میزان توانایی به دام اندازی رادیکال DPPH سنجیده شدند. علاوه بر این، میزان فنول و فلاونوئید کل گیاهان یاد شده نیز اندازه­ گیری گردیدند. بر اساس نتایج به دست آمده، در بین عصاره­ های متانولی و کلروفرمی، بیشترین فعالیت ضد باکتریایی به ترتیب مربوط به برگ گیاه زوفا و برگ گیاه اقاقیا بوده است. اسپاتولنول، فیتول و اسپاتولنول به ترتیب عمده­ ترین ترکیبات تشکیل دهنده  اسانس­ گیاهان اُکالیپتوس، اقاقیا و زوفا بودند. با توجه به نتایج به دست آمده می­توان نتیجه گرفت که عصاره­ های این سه گیاه می­توانند به عنوان کاندیدای مناسبی جهت بررسی­های بیشتر در شرایط نیمه مزرعه­ ای و مزرعه­ ای مورد استفاه قرار گیرند تا در صورت تأیید قدرت باکتری­ کشی آن­ها در قالب برنامه های مدیریت تلفیقی آفات در کنترل آفات و بیماری­ها مورد استفاده قرار گیرند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.39 M

اثر غلظت‌های مختلف هورمونBAP بر باززایی گیاه خرفه (portulac oleracea)

فرشته حیدرقلی نژاد؛ حسین مرادی؛ مهناز کریمی؛ وحید اکبر پور

دوره 3، شماره اول ، شهریور 1396، ، صفحه 53-58

چکیده

  گیاه خرفه حاوی مواد موثره ارزشمندی نظیر دوپامین، نورآدرینالین و امگا-3 است. این گیاه در صنایع مختلف دارویی، غذایی و بهداشتی و هم چنین در درمان بیماری‌های مختلفی نظیر دیابت، ناراحتی‌های قلبی، تسکین دردها ...  بیشتر گیاه خرفه حاوی مواد موثره ارزشمندی نظیر دوپامین، نورآدرینالین و امگا-3 است. این گیاه در صنایع مختلف دارویی، غذایی و بهداشتی و هم چنین در درمان بیماری‌های مختلفی نظیر دیابت، ناراحتی‌های قلبی، تسکین دردها کاربرد دارد. استفاده از کشت بافت به منظور تولید گیاهانی یکدست و عاری از آلودگی در مدت زمان کوتاه روشی مفید است که می‌تواند در به نژادی و مهندسی ژنتیک به کار روند. بدین منظور اثر هورمون BAP بر باززایی مستقیم خرفه در این تحقیق بررسی شده است. ریزنمونه مریستم انتهایی از گیاهان استریل حاصل از جوانه زنی بذور کشت شده در محیط MS تهیه گردیدند. سپس ریزنمونه‌ها جهت تحریک باززایی در محیط کشت MS محتوی غلظت‌های مختلف BAP (0، 5/1، 3 و 5/4 میلی‌گرم بر لیتر) کشت گردیدند. صفات درصد باززایی، تعداد شاخه، تعداد برگ، طول ساقه، طول برگ، وزن تر و وزن خشک شاخساره‌ها بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد اثر BAP بر تمامی صفات در سطح 1 درصد معنی دار شده است. بالاترین درصد باززایی و صفات بررسی شده در غلظت 5/4 میلی‌گرم بر لیتر BAP بدست آمد. در محیط شاهد و غلظت 5/1 میلی‌گرم بر لیتر از این هورمون باززایی دیده نشد. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 709.76 K

گوناگونی ژنتیکی و ساختار جمعیتی در توده های بن سرخ (Allium jesdianum) غرب کشور با استفاده از نشانگرهای ISSR

آرمان سلیمی؛ علی عزیزی؛ منصوره توان؛ زهرا کریمی

دوره 4، شماره اول ، شهریور 1397، ، صفحه 55-69

چکیده

  در مطالعه حاضر هفت جمعیت بومی گیاه بن ­سرخ (مجموعاً 70 نمونه) از سه استان غرب ایران مورد مطالعه قرار گرفت. از نشانگرهای مولکولی ISSR جهت تعیین میزان تنوع ژنتیکی  و ساختار جمعیت بن­سرخ استفاده شد. از ...  بیشتر در مطالعه حاضر هفت جمعیت بومی گیاه بن ­سرخ (مجموعاً 70 نمونه) از سه استان غرب ایران مورد مطالعه قرار گرفت. از نشانگرهای مولکولی ISSR جهت تعیین میزان تنوع ژنتیکی  و ساختار جمعیت بن­سرخ استفاده شد. از تعداد 14 آغازگر بکار برده شده در این مطالعه 94 باند با وضوح بالا بدست آمد (با میانگین 6.7 باند برای هر آغازگر) که از آنها 84 باند (91.4 %) چند شکل  بودند. تجزیه­ خوشه­ ای بر پایه ماتریس تشابه ژنتیکی جاکارد  و با روش UPGMA، نمونه های بن­ سرخ را به 8 گروه تقسیم نمود. تجزیه به مختصات اصلی (PCOA) نتایج تجزیه خوشه­ ای را تا حد زیادی تأیید نمود. مقدار تشابه ژنتیکی نمونه ­ها در دامنه­ ای از صفر تا 0.75 بدست آمد. بیشترین شباهت ژنتیکی (0.75) مربوط به دو نمونه از جمعیت سقز و کمترین (صفر) متعلق به یک نمونه از جمعیت اراک با دو نمونه از جمعیت مهاباد مشاهده شد. در بررسی ساختار ژنتیکی جمعیت­ها با استفاده از نرم افزار STRUCTURE جمعیت­ها به چهار زیرجمعیت تقسیم شدند. آغازگر IS5 با شاخص نشانگری MI 2.41، آغازگر IS24 با قدرت تفکیک Rp 6.49 و آغازگر IS20 با میانگین اطلاعات چند شکل 0.36 PIC به عنوان آغازگرهای برتر در این مطالعه شناخته شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که استفاده از نشانگر ISSR یک روش کارآمد و قدرتمند مولکولی در پیمایش تنوع ژنتیکی گیاه بن ­سرخ می ­باشد. یافته­ های این پژوهش می­ تواند در برنامه ­های به­ نژادی بن­سرخ در آینده به ویژه روش­های مبتنی بر تلاقی استفاده شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 3.04 M

القاء کالوس و باززایی از ریزنمونه های .Cerasus mahaleb L

غلامرضا گودرزی؛ فاطمه احمدلو

دوره 3، شماره اول ، شهریور 1396، ، صفحه 59-66

چکیده

  گونه محلب (Cerasus mahaleb L.) از خانواده Rosaceae در صنایع مختلف دارویی، بسته‌بندی، رنگرزی، شیمیایی، بهداشتی، غذایی و ساخت عطر و اسانس، مورد توجه قرار گرفته است. جهت تولید کالوس آن، قطعات برگ‌ها در اندازه‌های ...  بیشتر گونه محلب (Cerasus mahaleb L.) از خانواده Rosaceae در صنایع مختلف دارویی، بسته‌بندی، رنگرزی، شیمیایی، بهداشتی، غذایی و ساخت عطر و اسانس، مورد توجه قرار گرفته است. جهت تولید کالوس آن، قطعات برگ‌ها در اندازه‌های 5/0 تا 1 سانتی‌متر مربع از گیاهچه‌های کشت بافتی تهیه و پس از ضد عفونی سطحی در محیط کشت MS حاوی هورمون‌های 2, 4-D در غلظت‌های0، 25/0، 5/0، 1، 2 و 3 میلی‌گرم در لیتر و BAP در غلظت‌های 0، 5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر تحت شرایط تاریکی در اتاقک رشد قرار گرفتند. در مرحله بعد کالوس‌ها به محیط کشت حاوی تنظیم‌کننده‌های رشد BAP، TDZ و KIN و NAA در غلظت‌های مختلف جهت باززایی از کالوس انتقال یافتند و مشخصه‌های درصد کالوس‌زایی، قطر کالوس، نوع کالوس و رنگ کالوس آنها اندازه‌گیری شد. 100 درصد کالوس‌زایی با بیشترین قطر کالوس از نوع ترد و جنین‌زا به رنگ کرم-سبز روشن در محیط MS در غلظت 2 میلی‌گرم در لیتر 2, 4-D در ترکیب با 1 میلی‌گرم در لیتر BAP مشاهده شد. به‌دلیل قهوه‌ای، نرم و شل بودن کالوس‌ها، باززایی در هیچ یک از تیمارها انجام نگرفت.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 872.08 K