زیست فناوری گیاهان دارویی

ارزیابی اثرات ضدباکتریایی عصاره‌های آبی و اتانولی گیاهان بیلهر، آویشن شیرازی و چویل در مقابل برخی پاتوژن‌های بیماری‌زا

سید مهدی اجاق؛ نرگس محمدی؛ آریا باباخانی لشکان؛ عصمت محمدی

دوره 2، شماره دوم ، آذر 1395، ، صفحه 1-9

چکیده

  به دلیل اثرات جانبی ناشی از مصرف نگهدارنده‌های شیمیایی و همچنین افزایش روز افزون مقاومت باکتری­ها نسبت به آنتی‌بیوتیک­ها، شناسایی ترکیبات ضد­میکروبی با منشاء طبیعی در سالهای اخیر مورد توجه فراوان ...  بیشتر به دلیل اثرات جانبی ناشی از مصرف نگهدارنده‌های شیمیایی و همچنین افزایش روز افزون مقاومت باکتری­ها نسبت به آنتی‌بیوتیک­ها، شناسایی ترکیبات ضد­میکروبی با منشاء طبیعی در سالهای اخیر مورد توجه فراوان قرار گرفته است. لذا مطالعه حاضر به منظور ارزیابی اثرات ضد­باکتریایی عصاره‌های آبی و اتانولی بیلهر، آویشن شیرازی و چویل انجام شد. از آزمون انتشار از دیسک برای ارزیابی فعالیت ضدمیکروبی استفاده گردید. همچنین حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) با استفاده از روش رقت لوله‌ای تعیین شد. با توجه به نتایج، عصاره‌ی آویشن شیرازی دارای اثر ضدباکتریایی قوی می‌باشد. بطوریکه در رقت µg/ml 10 رشد Listeria monocytogenes و Staphylococcus aureusرا متوقف نمود و در غلظت µg/ml 20 دارای اثر کشندگی بر Staphylococcus aureusبود. همچنین عصاره‌ی اتانولی بیلهر در غلظت‌های پایین برListeria monocytogenes  وStaphylococcus aureus اثر ضدباکتریایی نشان داد و در غلظت µg/ml 40 نیز بر Escherichia coliموثر بود. عصاره‌ی اتانولی چویل نیز در غلظت‌های مورد استفاده بر باکتری‌های مورد آزمایش موثر بود. بیشترین قطر هاله عدم رشد مربوط به عصاره‌ی اتانولی بیلهر بر L. monocytogenes بود. طبق نتایج این مطالعه، عصاره‌های این گیاهان را می‌توان به عنوان یک منبع بالقوه از ترکیبات ضدمیکروبی در صنایع غذایی و پزشکی مورد استفاده قرار داد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.09 M

تاثیر محرک غیرزیستی سدیم نیتروپروساید (SNP) بر میزان تولید رزمارینیک اسید در نوشاخه‌های باززایی شده گیاه دارویی پونه‌سا بی‌کرک (.Nepeta nuda L)

رسول نریمانی؛ محمد مقدم؛ نسترن همتی؛ سپیده مجرب

دوره 3، شماره اول ، شهریور 1396، ، صفحه 1-8

چکیده

  رزمارینیک اسید به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ترکیب فنلی با ارزش دارویی بالا در گونه‌های مختلف گیاهی، دارای خواص زیستی متعددی از جمله ضد ویروسی، ضد باکتری، ضد تومور و ضد التهاب می‌باشد. محرک‌ها (الیسیتورها) ...  بیشتر رزمارینیک اسید به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ترکیب فنلی با ارزش دارویی بالا در گونه‌های مختلف گیاهی، دارای خواص زیستی متعددی از جمله ضد ویروسی، ضد باکتری، ضد تومور و ضد التهاب می‌باشد. محرک‌ها (الیسیتورها) با تولید پیام‌هایی باعث تحریک تولید متابولیت‌های ثانویه در گیاهان می‌شوند. نیتریک اکسید (محرک غیرزیستی) یک رادیکال گازی پایدار است که به‌عنوان یک مولکول پیام‌رسان در گیاهان عمل می‌کند و در بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی، نموی و همچنین پاسخ گیاهان به تنش‌های محیطی شرکت می‌‌کند. با توجه به عدم وجود اطلاعات در مورد میزان رزمارینیک اسید و همچنین استفاده از ترکیب سدیم نیتروپروساید ( SNP ) به عنوان محرک غیرزیستی در گیاه دارویی پونه‌سا بی‌کرک، اثر آن در چهار غلظت (صفر، 25، 50 و 100 میکرومولار) بر میزان تولید رزمارینیک اسید در کشت درون شیشه‌ای نوشاخه‌های پونه‌سا بی‌کرک بررسی گردید. میزان رزمارینیک اسید نمونه‌ها پس از خشک شدن در دمای اتاق به روش HPLC مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آنالیز نمونه‌ها، افزایش 37/7 درصدی محتوای رزمارینیک اسید را در تیمار 25 میکرومولار نیتریک اکسید در مقایسه با نمونه شاهد (عدم کاربرد نیتریک اکسید) مشخص کرد. همچنین با افزایش غلظت نیتریک اکسید در محیط کشت کاهش شدیدی در میزان رزمارینیک اسید مشاهده شد به طوری که میزان این ترکیب از 73/54 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک در نمونه شاهد به 61/14 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک در نمونه تیمار شده با نیتریک اکسید  با غلظت 100 میکرومولار رسید. نتایج این تحقیق علاوه بر مشخص کردن میزان بالای رزمارینیک اسید در گیاه دارویی پونه‌سای بی‌کرک، بهبود میزان این ترکیب ارزشمند دارویی را با کاربرد محرک غیرزیستی نیتریک اکسید در غلظت پایین نشان داد.

---

• مشاهده مقاله

بررسی تأثیر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر القای کالوس‌زایی در گیاه دارویی تاتوره (Datura metel)

مهرداد نور آذر؛ سید مهدی رضوی؛ علیرضا قاسمیان

دوره 3، شماره دوم ، اسفند 1396، ، صفحه 1-7

چکیده

  گیاه تاتوره (.Datura metel L) گیاه دارویی مهمی است که جزو تیره سیب زمینی (Solanaceae) بوده و حاوی ترکیبات دارویی مهمی از جمله آتروپین و هیوسین (اسکوپولامین) می­ باشد که جزء تروپان آلکالوئیدها بوده و دارای خواص آنتی­کولینرژیکی ...  بیشتر گیاه تاتوره (.Datura metel L) گیاه دارویی مهمی است که جزو تیره سیب زمینی (Solanaceae) بوده و حاوی ترکیبات دارویی مهمی از جمله آتروپین و هیوسین (اسکوپولامین) می­ باشد که جزء تروپان آلکالوئیدها بوده و دارای خواص آنتی­کولینرژیکی شناخته شده ­ای هستند. در سال­های اخیر القای بافت کالوس به عنوان روش جدیدی برای به دست آوردن متابولیت­های ثانویه مطرح شده است. هدف از این پژوهش، القای کالوس از برگ جدا شده گیاهچه­ های تاتوره می­باشد تا بهترین غلظت هورمونی برای تولید کالوس بیشتر به دست آید. بذرهای تاتوره تحت شرایط استریل در محیط کشت MS کشت شدند و گیاهچه ­های تاتوره حاصل شدند. برگ­های گیاهچه­ ها جدا شده و به محیط کشت MS بدون هورمون منتقل شد، اما کالوس ­زایی رخ نداد. در مرحله بعد برگ­های گیاهچه­ ها در 9 تیمار هورمونی که حاوی غلظت­های مختلف اکسین 2,4-D و سیتوکینین کینیتین (Kin) بودند، به محیط کشت MS انتقال داده شدند. نمونه­ها چهار هفته در ژرمیناتور با دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی و دمای 25 درجه سانتی­گراد قرار گرفتند. نتایج نشان داد حداکثر کالوس­زایی در محیط کشت MS حاوی ترکیب دو هورمون با غلظت­های 1 میلی­گرم بر لیتر 2,4-D و 1 میلی­گرم بر لیتر Kin حاصل شد.  

---

• مشاهده مقاله

تأثیر ویتامین محیط کشت‏ های مختلف و غلظت‏ های مختلف بنزیل آمینوپیورین بر پرآوری درون شیشه ‏ای نسترن وحشی (Rosa canina)

ندا غفاری طاری؛ روح انگیز نادری؛ محمدرضا فتاحی ‏مقدم

دوره 4، شماره اول ، شهریور 1397، ، صفحه 1-7

چکیده

  نسترن وحشی (Rosa canina) یک گیاه دارویی است که میوه‏ های آن خواص دارویی زیادی دارد که برای بسیاری از مردم به ویژه در ایران ناشناخته است. تکثیر درون شیشه‏ ای نسترن وحشی نقش بسیار مهمی در تکثیر سریع گونه ­هایی ...  بیشتر نسترن وحشی (Rosa canina) یک گیاه دارویی است که میوه‏ های آن خواص دارویی زیادی دارد که برای بسیاری از مردم به ویژه در ایران ناشناخته است. تکثیر درون شیشه‏ ای نسترن وحشی نقش بسیار مهمی در تکثیر سریع گونه ­هایی با خصوصیات مطلوب و تولید گیاهان سالم و عاری از بیماری دارد. ویتامین‏های بکار برده شده در محیط کشت و نوع تنظیم کننده رشد گیاهی از مهمترین عوامل در ریزازدیادی گیاهان هستند. بنابراین، پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر غلظت‏های مختلف بنزیل آمینو پیورین (BAP) و ویتامین‏های محیط کشت‏های مختلف (MS و LS) بر پرآوری ریزنمونه گره نسترن وحشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که بیشترین درصد پرآوری (90‏%) و همچنین بیشترین تعداد نوساقه (4.57) در تیمار 0.5 میلی‏گرم در لیتر BAP در ویتامین محیط کشت MS مشاهده شد، در حالی‏که بالاترین تعداد گره با میانگین  4.26 گره در تیمار 1 میلی‏گرم درلیتر BAP در ویتامین محیط کشت MS بدست آمد. به عنوان یک نتیجه گیری کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که ویتامین محیط کشت MS نسبت به محیط کشت LS تأثیر بهتری در پرآوری ریزنمونه گره نسترن وحشی دارد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 2.79 M

انباشت سدیم و کلر در ریشه جهت مقابله با شوری در گیاه دارویی پونه‌سای کرک ستاره‌ای (Nepeta astrotricha )

محمدجعفر صالحه؛ محمدحسین حکیمی

دوره 4، شماره دوم ، اسفند 1397، ، صفحه 1-8

چکیده

  در این تحقیق اثر شوری ناشی از کلرید سدیم بر تغییرات سدیم و کلر در ریشه گیاه Nepeta astrotricha در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج سطح شوری 0، 2/5، 5، 7/5 و 10 dsm-1 در سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. جوانه‌ها در گلدان‌های ...  بیشتر در این تحقیق اثر شوری ناشی از کلرید سدیم بر تغییرات سدیم و کلر در ریشه گیاه Nepeta astrotricha در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج سطح شوری 0، 2/5، 5، 7/5 و 10 dsm-1 در سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. جوانه‌ها در گلدان‌های پلاستیکی و شرایط مشابه در گلخانه‌ تحقیقاتی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد نگهداری شدند. پس از 60 روز استفاده از تیمارها، ریشه گیاهان به آزمایشگاه منتقل و بعد از استخراج عصاره‌ی ریشه، میزان سدیم و کلر اندازه‌گیری شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، افزایش شوری باعث افزایش محتوای سدیم ریشه گیاه شد. این افزایش در تیمارهای 7/5 و 10 dsm-1 در مقایسه با شاهد معنی‌دار بود. همچنین مقدار کلر با افزایش سطح شوری افزایش یافت. بالاترین مقدار کلر در نمونه 10 dsm-1 و حداقل مقدار در نمونه غیر تنش مشاهده شد. به نظر می‌رسد گیاه دارویی Nepeta astrotricha با جذب و حفظ سدیم و کلر در ریشه و جلوگیری از انتقال آن به قسمت‌های هوایی می‌تواند تنش شوری را تحمل کند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 583.67 K

Effects of explants and hormone concentrations on regeneration of Myrtle ( Myrtus communis )

Ali Ammarlou؛ Bahram Maleki Zanjani؛ Nazila Bagheri

دوره 5، اول ، شهریور 1398، ، صفحه 1-7

چکیده

  Medicinal herb (Myrtus communis L.) is a perennial and aromatic herb with different medicinal properties. It grows mostly in the tropical and subtropical regions of the world. This study investigated the effects of important factors including plant explants and hormones concentrations on regeneration of Myrtle. Firstly seeds of Myrtle were sterilized and germinated ...  بیشتر Medicinal herb (Myrtus communis L.) is a perennial and aromatic herb with different medicinal properties. It grows mostly in the tropical and subtropical regions of the world. This study investigated the effects of important factors including plant explants and hormones concentrations on regeneration of Myrtle. Firstly seeds of Myrtle were sterilized and germinated in the Murashic-Scug medium to use for preparation of aseptic leaf, stem and root explants. So four concentrations (0-1-2-3) mg / L of regeneration hormones including kinetin, BAP, TDZ and BAP + TDZ were used invitro. Leaf explants and concentration of 3 mg / L BAP + TDZ had the highest regeneration. Because of the low germination rate of Myrtle seeds and low repropagation of vegetative protocols in this medicinal plant, our results can be useful for its mass propagation.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 445.59 K

بررسی خواص ضد باکتریایی عصاره گیاه دارویی مامیران (.Chelidonium majus L)

اکرم اسفندیار؛ سید کمال کاظمی تبار؛ غفار کیانی

دوره 2، شماره اول ، شهریور 1395، ، صفحه 4-9

چکیده

  مامیران (Chelidonium majus) گیاهی دارویی از تیره Papaveraceae‌، سرشار از مواد آلکالوئیدی و فنولی می‌باشد که اثرات ضد میکروبی، ضد ویروسی، ضد توموری و ضد التهابی دارد. در این پژوهش برای بررسی خواص ضد باکتریایی ...  بیشتر مامیران (Chelidonium majus) گیاهی دارویی از تیره Papaveraceae‌، سرشار از مواد آلکالوئیدی و فنولی می‌باشد که اثرات ضد میکروبی، ضد ویروسی، ضد توموری و ضد التهابی دارد. در این پژوهش برای بررسی خواص ضد باکتریایی گیاه مامیران، از عصاره متانولی قسمت هوایی گیاه (برگ و ساقه) در 3 غلظتmg/ml 50، 100 و 150 (میلی‌گرم ماده خشک/ میلی‌لیتر حلال)) در برابر سویه ها Pseudomonas Syringae pv.syringae، Xanthomonas campestris pv. Campestris و Rathayi bactertritici استفاده شد. فعالیت ضد باکتریایی برر اساس قطر هاله ممانعت کننده از رشد با روش سنجش انتشار دیسک مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس تأثیرر عصاره‌های متانولی بخش‌های هوایی گیاه بر روی سه سویه باکتری در روش انتشار دیسک نشان داد که اثر عصاره‌های متانولی معنی‌دار می‌باشد. غلظت mg/ml150 بیش‌ترین اثر بازدارندگی را روی سه سویه باکتری داشت. حساس‌ترین باکتری به عصاره مامیران باکتری Rathayi bactertritici با میانگین قطر هاله581/2 میلی‌متر (براساس دادهه استاندارد) و مقاوم‌ترین باکتری Pseudomonas syringae pv. syring با قطر هاله 44/22 تشخیص داده شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 335.62 K

تغییرات آنزیمی و آنتی اکسیدانی کالوس کنگرفرنگی (.Cynara scolymus L) تحت تاثیر اسید سالیسیلیک و متیل جاسمونات

صبا صمدی؛ عظیم قاسم نژاد؛ مهدی علیزاده

دوره 1، شماره دوم ، آذر 1394، ، صفحه 43-61

چکیده

  در پژوهش حاضر توانمندی آنتی اکسیدانی، فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز ( PAL )، محتوای فلاونوئیدی و میزان اسید کلروژنیک و اسید کافئی ک کالوس کنگرفرنگی، تحت تاثیر الیسیتورهای اسید سالیسیلیک ( SA ) و ...  بیشتر در پژوهش حاضر توانمندی آنتی اکسیدانی، فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز ( PAL )، محتوای فلاونوئیدی و میزان اسید کلروژنیک و اسید کافئی ک کالوس کنگرفرنگی، تحت تاثیر الیسیتورهای اسید سالیسیلیک ( SA ) و متیل جاسمونات (MeJA) مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور SA و MeJA در پنج سطح، در قالب آزمایشات فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی، در محیط کشت کالوس مورد استفاده قرار گرفت. طبق نتایج حاصله تغییرات فعالیت آنزیم PAL ، توانمندی آنتی اکسیدانی، اسید کلروژنیک و اسید کافئیک و محتوای فلاونوئیدی تحت تاثیر تیمار نسبت های مختلف الیسیتور های استفاده شده همبستگی مثبتی نشان دادند که بیانگر نقش مستقیم آنزیم PAL در تولید ترکیبات فنیل پروپانوئیدی و نقش الیسیتورهای به کار برده شده در تحریک تولید این آنزیم بوده است. مقدار MeJA و SA به ترتیب در غلظت 100 و 200 میکرومولار حداکثر میزان توانمندی آنتی اکسیدانی و محتوای فلاونوئیدی را در کالوس داشتند. همبستگی مثبت فعالیت آنزیم PAL و تجمع ترکیبات فلاونوئیدی بیانگر نقش کلیدی PAL در بیوسنتز ترکیبات فلاونوئیدی در کنگرفرنگی است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 722.34 K

بررسی تاثیر قارچ میکوریزا بر میزان و ترکیب اسانس اندام‌های مختلف گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens) در شرایط تنش شوری

امید یونسی؛ علی مرادی؛ محمد رضا محمد شفیعی

دوره 3، شماره دوم ، اسفند 1396، ، صفحه 8-19

چکیده

  تحقیق حاضر با هدف ارزیابی نقش قارچ میکوریزایی بر ترکیب و میزان اسانس گیاه دارویی شوید تحت تنش شوری در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. آزمایش بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک ...  بیشتر تحقیق حاضر با هدف ارزیابی نقش قارچ میکوریزایی بر ترکیب و میزان اسانس گیاه دارویی شوید تحت تنش شوری در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. آزمایش بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح تنش شوری (شاهد (بدون تنش)،60 و 120 میلی­مولار نمک کلرید سدیم)، دو سطح تلقیح میکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح قارچ میکوریزاییGlomusmosseae) و اندام گیاهی (برگ، سرشاخه گلدار و بذر) بودند. اسانس اندام­های مورد ارزیابی به روش تقطیر با آب استخراج و با بهره­گیری از دستگاه­های کروماتوگرافی گازی  (GC)و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS)تجزیه گردید. نتایج بدست آمده افزایش درصد و عملکرد اسانس اندام مختلف شوید را در شرایط تنش شوری نشان داد. در تمامی تیمارهای شوری درصد و عملکرد اسانس سرشاخه­های گلدار و بذرها بیشتر از برگ­ها بود. به کارگیری قارچ میکوریزایی در شرایط تنش اثر چندانی بر درصد اسانس نداشت. هرچند عملکرد اسانس اندام­های مختلف به ویژه سرشاخه­های گلدار به میزان قابل توجهی افزایش یافت. آلفا فلاندرن، لیمونن، کاروون، آلفا توجن، دیل اتر و دی هیدروکاروون ترکیباتی بودند که به طور مشترک در هر سه اندام مورد ارزیابی یافت شدند. آلفا فلاندرن و کاروون ترکیبات اصلی برگ و سرشاخه­های گلدار و لیمونن ترکیب اصلی موجود در اسانس بذر بود. در شرایطی که واکنش همه ترکیبات به تنش شوری مثبت بود، آلفا توجن در شرایط تنش کاهش یافت. تیمار میکوریزایی میزان کاروون، آلفا فلاندرن موجود در سرشاخه­های گلدار و برگ گیاهان میکوریزایی را نسبت به گیاهان غیرمیکوریزای افزایش داد. این در حالی است که میزان لیمونن بذر گیاهان میکوریزای نسبت به گیاهان غیرمیکوریزایی بالاتر بود. در سایر ترکیبات بذر اختلاف معنی­داری میان گیاهان میکوریزایی با شاهد مشاهده نشد. براساس نتایج به دست آمده به نظر می­رسد که اعمال تنش ملایم شوری بتواند بدون آنکه اثر منفی معنی­داری بر رشد گیاه داشته باشد، میزان و کیفیت اسانس گیاه دارویی شوید را بهبود بخشد.  

---

• مشاهده مقاله

تأثیر نوع ریز‌نمونه و سویه‌ی اگروباکتریوم رایزوژنز بر القای ریشه‌های مویین در گیاه شنبلیله (Trigonella foenum– graecum)

ندا تاریوردی زاده؛ مهدی محب‌الدینی؛ اسماعیل چمنی؛ شهاب شعبانی

دوره 4، شماره اول ، شهریور 1397، ، صفحه 8-15

چکیده

  ریشه‌های مویین القا شده به وسیله‌ی باکتری Agrobacterium rhizogenes به علت پایداری و تولید زیاد ریشه‌ها در شرایط کشت بدون هورمون و در زمان کوتاه، بافتی مناسب برای تولید متابولیت‌های ثانویه است. شنبلیله از جمله ...  بیشتر ریشه‌های مویین القا شده به وسیله‌ی باکتری Agrobacterium rhizogenes به علت پایداری و تولید زیاد ریشه‌ها در شرایط کشت بدون هورمون و در زمان کوتاه، بافتی مناسب برای تولید متابولیت‌های ثانویه است. شنبلیله از جمله گیاهان دارویی ارزشمند از تیره‌ی Fabaceae می‌باشد. برگ‌های شنبلیله حاوی کلسیم، آهن، فسفر، کاروتن، اسید‌آسکوربیک، پروتئین، تیامین و ریبوفلاوین می‌باشد. همچنین این گیاه به طور گسترده‌ای به‌عنوان گیاه ضد‌دیابت، پایین آورنده‌ی قند خون و کلسترول، ضدسرطان، ضد‌باکتری و چاشنی غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تحقیق، ریشه‌های مویین از طریق ریزنمونه‌ی گیاهچه‌ی کامل و کوتیلدون و هیپوکوتیل به روش تزریقی توسط A. rhizogenes سویه‌ها‌ی A4،ATCC11325  و ATCC15834 تولید شدند. تأثیر نوع سویه باکتری و نوع ریزنمونه (گیاهچه‌ی کامل، هیپوکوتیل و کوتیلدون) برکارایی ریشه‌های مویین بررسی شد. ریز نمونه‌ها در محیط کشت B5 در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در چهار تکرار کشت شده و ریشه‌های مویین بعد از گذشت دو الی سه هفته در ریزنمونه‌های تلقیح شده با باکتری ظاهر شدند. بیشترین میزان تراریختی (93 درصد) و تعداد ریشه‌های مویین (10.43عدد ریشه) و بیشترین طول ریشه (6.64 سانتی متر) در ریزنمونه‌ گیاهچه‌ی کامل 10 روزه و سویه A4 مشاهده شد و در ریزنمونه‌ی هیپوکوتیل در هر سه سویه ریشه‌ها‌ی مویین مشاهده نشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 3.02 M

Phytochemical compounds of Achillea tenuifolia Lam Essential oil in Zanjan province natural habitats

Hossein Rabbi Angourani

دوره 5، اول ، شهریور 1398، ، صفحه 8-12

چکیده

  Achillea tenuifolia  is one of the benefit medicinal plants that belong to  Astraceae family have been used in traditional medicine because of their antibacterial and anti-inflammatory properties in the treatment of diseases, inflammation, tenderness, gastrointestinal problems, hypotension and gallbladder failure, and in new medicine in the manufacture ...  بیشتر Achillea tenuifolia  is one of the benefit medicinal plants that belong to  Astraceae family have been used in traditional medicine because of their antibacterial and anti-inflammatory properties in the treatment of diseases, inflammation, tenderness, gastrointestinal problems, hypotension and gallbladder failure, and in new medicine in the manufacture of ointments and creams. The aim of this reserch was determining of the Achillea tenuifolia  essential oils composiation that was growned in zanjan mountains counditions.Then air dried parts of flowers and leaves (50 gr) at room conditions subjected to hydrodistillation for 3h using a Clevenger apparatus and produced essential oil analyzed by GC/MS. Results showed, Twenty compounds representing 54.37% of Achillea tenuifolia essential oil were identified. Their major components that obtained from essential oil constituents were identified as:  (+)-2-Bornanone (12.36%), Camphor (6.78%), Eucalyptol(1,8-Cineole) (5.24%), 3-Carene(5.35%), Borneol (3.12%), Camphene (2.45%), Gamma.-Terpinene(1.7%), and Geranyl acetate (2.18%) and 4-Carene(0.53%). Based on our knowledge this is the first report of Zanjan Achillea tenuifolia.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 367.42 K

بررسی تاثیر غلظت‌های مختلف هورمونی در پرآوری گیاه دارویی اروانه یزدی (Hymenocrater yazdianus Rech.f)

حمیده برزگر؛ کاظم کمالی؛ محمدحسین حکیمی؛ حمید سودائی زاده

دوره 3، شماره اول ، شهریور 1396، ، صفحه 9-13

چکیده

  گیاه اروانه (Hymenocrater yazdianus Rech.f) یکی ازگیاهان انحصاری استان یزد در ایران است.  این گیاه متعلق به خانواده نعناع و یکی از گیاهان داروئی مهم در آب و هوای خشک و نیمه خشک می‌باشد. در این تحقیق اثر غلظت‌های ...  بیشتر گیاه اروانه (Hymenocrater yazdianus Rech.f) یکی ازگیاهان انحصاری استان یزد در ایران است.  این گیاه متعلق به خانواده نعناع و یکی از گیاهان داروئی مهم در آب و هوای خشک و نیمه خشک می‌باشد. در این تحقیق اثر غلظت‌های مختلف هورمونی در پرآوری این گیاه در شرایط درون شیشه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق در قالب ی طرح کاملآ تصادفی روی محیط کشت پایه موراشیگ و اسکوگ،  (MS) شامل تنظیم کننده‌های رشد بنزیل آدنین و ایندول بوتریک اسید در 12 تیمار و 8 تکرار انجام شد. بر اساس نتایج تحقیق، بیشترین پرآوری با استفاده از کاربرد یک میلی گرم بر لیتر BA و یک صدم میلی گرم بر لیترIBA بدست آمد.

---

• مشاهده مقاله

بهینه سازی تشکیل کالوس و ریشه های نوپدید به منظور تولید متابولیت های با ارزش دارویی گیاه رازک

موژان گلعلی پور؛ مهناز اقدسی؛ محمد فاطمی

دوره 4، شماره دوم ، اسفند 1397، ، صفحه 9-30

چکیده

  رازک (Humulus lupulus)  گیاهی از خانواده شاهدانه است که در بیشتر نقاط جهان به منظور مصارف دارویی و صنعتی کشت می‌شود. مواد موثره این گیاه ترکیبات رزینی، اسانس، فنل و فلاونویید است. هدف از پژوهش حاضر بهینه‌سازی ...  بیشتر رازک (Humulus lupulus)  گیاهی از خانواده شاهدانه است که در بیشتر نقاط جهان به منظور مصارف دارویی و صنعتی کشت می‌شود. مواد موثره این گیاه ترکیبات رزینی، اسانس، فنل و فلاونویید است. هدف از پژوهش حاضر بهینه‌سازی تولید کالوس و ریشه­های نوپدید جهت تولید متابولیت‌های ثانویه است. به این منظور قطعه جدا کشت دمبرگ در دو نوع محیط کشت MS وB5 حاوی غلظت­های مختلف (5، 3، 2.5، 2، 1.5، 1، 0.5، 1، 0 میلی گرم در لیتر) Kin به تنهایی یا همراه با غلظت­های مختلف (5، 3، 2.5، 2، 1.5، 1، 0.5، 1، 0) NAA و یا 2,4-D کشت شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 8 تکرار و تعداد پنج قطعه جدا کشت در هر تکرار انجام شد. نتایج حاصل نشان داد که محیط MS و B5 اثر یکسانی در تحریک کالزایی دارند. بیشترین میزان کالزایی (100%) در تیمار (2.5 و 2.5) و (3 و 3) میلی‌گرم در لیتر NAA+Kin  و یا 2,4-D+Kin در هر دو محیط دیده شد. بیشترین میزان وزن خشک و تر در محیط کشت حاوی (2.5 و 2.5) میلی‌گرم در لیتر NAA+Kin مشاهده شد. نتایج حاضر همچنین نشان داد که تیمار (0.5 و 0.5) میلی‌گرم در لیتر NAA+Kin  و نیز (1 و 0.5) میلی‌گرم در لیتر 2,4-D+Kin در هر دو محیط سبب تحریک بیشترین درصد (85%) ریشه‌زایی می‌شود. بیشترین میزان فنل و فلاونویید به ترتیب در محیط MS حاوی (3 و 3) میلی‌گرم در لیتر NAA+Kin و محیط B5 حاوی (3 و 3) میلی‌گرم در لیتر 2,4-D+Kin تولید شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.26 M

بررسی اثرات ضد میکروبی اسانس‌های طبیعی جهت گندزدایی سطحی ریزنمونه‌های توت فرنگی

مینا تقی زاده؛ موسی سلگی؛ ایمان شهرجردی

دوره 2، شماره اول ، شهریور 1395، ، صفحه 10-21

چکیده

  رشد پاتوژن‌های درون شیشه‌ای یکی از مهمترین مشکلات در مراحل ریزازدیادی گیاهان می‌باشند، بنابراین اولین مرحله از کشت بافت گندزدایی مواد گیاهی است. این پژوهش با هدف بهینه کردن گندزدایی ریزنمونه‌های ...  بیشتر رشد پاتوژن‌های درون شیشه‌ای یکی از مهمترین مشکلات در مراحل ریزازدیادی گیاهان می‌باشند، بنابراین اولین مرحله از کشت بافت گندزدایی مواد گیاهی است. این پژوهش با هدف بهینه کردن گندزدایی ریزنمونه‌های توت‌فرنگی با استفاده از اسانس‌های مختلف (اوژنول، کارواکرول و تیمول) در قالب چهار آزمایش انجام گرفت: 1-گندزدایی ریزنمونه با 0/5 درصد اسانس‌ها در زمان‌های صفر، 30، 60، 90 و 120 ثانیه 2- گندزدایی ریزنمونه با 0/5 درصد اسانس‌ها در زمان‌های صفر، 5، 10 و 20 دقیقه 3- گندزدایی ریزنمونه با یک درصد اسانس‌ها در زمان‌های صفر، 5، 10 و 20 دقیقه 4- اسپری برگی با 5/0 درصد اسانس‌ها منظور کاهش پاتوژن‌های گیاهان مادری. نتایج نشان داد تیمول بیشترین و اوژنول کمترین بازدارندگی رشد میکروبی را داشت. گندزدایی ریزنمونه با کارواکرول 0/5 درصد به مدت 10 دقیقه، 83 درصد بازدارندگی آلودگی باکتریایی را فراهم کرد. همچنین تیمول 0/5 درصد به مدت 10دقیقه در حذف آلودگی‌های قارچی در کشت درون شیشه‌ای نتایج موثری داشت.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 329.72 K

بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ‌هایی از گیاه دارویی رازیانه (.Foeniculum vulgare Mill) ایران با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR

کیانوش زنگنه؛ براتعلی فاخری؛ فاطمه اروجی؛ امین افضلی فر؛ محمد امین مخدومی

دوره 2، شماره دوم ، آذر 1395، ، صفحه 10-19

چکیده

  گیاه دارویی رازیانه از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی شناخته شده است که در مناطق گسترده ای از ایران و جهان بصورت خودرو رشد و بصورت تجاری نیز کشت می‌گردد. در این پژوهش، تنوع ژنتیکی 17 اکوتیپ رازیانه ایرانی با ...  بیشتر گیاه دارویی رازیانه از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی شناخته شده است که در مناطق گسترده ای از ایران و جهان بصورت خودرو رشد و بصورت تجاری نیز کشت می‌گردد. در این پژوهش، تنوع ژنتیکی 17 اکوتیپ رازیانه ایرانی با استفاده از5 نشانگر ISSR بررسی گردید. نشانگرهای ISSR در کل تعداد 51 قطعه DNA ژنومی تکثیر کردند که 45 باندچند شکل را آشکار نمودند. میانگین تکثیر هر باند چند شکل به ازای هر پرایمر ، میانگین محتوای چند شکلی (PIC) و شاخص مارکری (MI)به ترتیب 9،  478/0 و 92/5 محاسبه گردید. دندروگرام بر اساس نتایج UPGMA و ماتریس جاکارد رسم گردید. در گروه بندی حاصل از نشانگر ISSR، اکوتیپ‌های مورد بررسی به سه گروه اصلی طبقه بندی شدند. نمایش اکوتیپ ها بر روی نمودار دو بعدی و سه بعدی براساس سه مؤلفۀ اصلی اول حاصل تجزیه به مؤلفه‌های هماهنگ(PCoA) ، به میزان قابل قبولی، اکوتیپ‌ها را تفکیک نموده و گروه بندی حاصل از تجزیۀ خوشه‌ای را تأیید کرد. نتایج این بررسی نشان داد که اکوتیپ‌های مورد بررسی دارای تنوع ژنتیکی معنادار بوده و طبقه بندی ژنتیکی آنها با پراکنش جغرافیایی مطابقت دارد. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 787 K

ارزیابی تنوع ژنتیکی میان جمعیتهای مختلف ترتیزک

فائزه السادات مرتضوی مقدم؛ غلامرضا شریفی سیرچی؛ اردشیر قادری

دوره 1، شماره دوم ، آذر 1394، ، صفحه 97-111

چکیده

  در این تحقیق تنوع ژنتیکی گیاه دارویی ترتیزک میان 15 جمعیت کشور و دو جمعیت از کشور چین مورد ارزیابی قرار گرفت . بعد از کشت بذر، از برگهای بوت ههای حاصله DNA به روش CTAB استخراج شده و با استفاده از 8 آغازگر RAPD ...  بیشتر در این تحقیق تنوع ژنتیکی گیاه دارویی ترتیزک میان 15 جمعیت کشور و دو جمعیت از کشور چین مورد ارزیابی قرار گرفت . بعد از کشت بذر، از برگهای بوت ههای حاصله DNA به روش CTAB استخراج شده و با استفاده از 8 آغازگر RAPD ، تکثیر شده و باندهای واضح و تکرارپذیر تولید کردند. با این تعداد آغازگر در مجموع 69 باند تکثیر شد که % 65 چندشکل بودند . میزان ضریب تشابه ژنتیکی بین جمعیت ها از % 95 - % 77 متغیر بود. بیشترین ضریب تشابه ژنتیکی میان جمعیت های ماهان و خمینی شهر (با تشابه ژنتیکی 95 / 0) و کمترین تشابه ژنتیکی میان جمعیتهای کرمان و چین 2 (با تشابه ژنتیکی 77 / 0) مشاهده شد . تجزیه خوشهای تنوع ژنتیکی بالایی بین فنوتی پهای ترتیزک را مشخص نمود. بین تنوع مولکولی و پراکنش جغرافیایی ارتباط کمی مشاهده گردید. تجزیه به مختصات اصلی نشان داد که مؤلفههای اول و دوم به ترتیب % 69 و % 24 از تنوع بدست آمده را توجیه می کنندکه خود نشان دهنده توزیع مناسب نشانگرهای رپید در ژنومهای مورد مطالعه م یباشد. به طور کلی می توان گفت که فاصله ژنتیکی این جمعیتها کم بوده و نشان دهنده این است که منشا ژنتیکی آن ها ناشی از یک پایه ژنتیکی بوده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 322.21 K

بررسی مقایسه ای ژن کیتیناز جداسازی شده از گیاه زعفران (. Crocus sativus L ) با کیتینازهای گیاهان مختلف

بهمن فاضلی نسب؛ زیبا فولادوند

دوره 1، شماره دوم ، آذر 1394، ، صفحه 5-24

چکیده

  زعفران با دارا بودن خواص دارویی متعدد بهویژه خواص ضد سرطانی به عنوان گیاه دارویی مهم مورد توجه قرار گرفته است. این تحقیق با هدف بررسی جنبه های مختلف بیوانفورماتیکی ژن کیتیناز تولید شده در پیاز گیاه ...  بیشتر زعفران با دارا بودن خواص دارویی متعدد بهویژه خواص ضد سرطانی به عنوان گیاه دارویی مهم مورد توجه قرار گرفته است. این تحقیق با هدف بررسی جنبه های مختلف بیوانفورماتیکی ژن کیتیناز تولید شده در پیاز گیاه زعفران در مقایسه با سایر انواع شناخته شده آنزیم کیتیناز انجام شد. بر اساس نتایج این تحقیق ساختار Safchi A دارای شباهت ساختاری زیادی با کیتینازهای گیاهی متعلق به خانواده 19 گلیکوزیل هیدرولازهاست. هر چند تفاوتهایی در دمین کاتالیزوری این آنزیم وجود دارد اما بیشترین تفاوت مربوط به جایگرینی گلوتامیک اسید با تیروزین در جایگاه فعال آنزیم است، که این تفاوت می تواند نقش این اسید آمینه را در تغییر فعالیت آنزیم توجیه کند. علی رغم آن که جداسازی ژن های کیتینازی و گلوکانازی از باکتری و گیاهان مختلف و انتقال آن ها به تنهایی یا به صورت انتقال توأم به گیاهان به منظور ایجاد مقاومت در برابر بیماری های قارچی صورت گرفته است ولی معمولاً منجر به ایجاد مقاومت در برابر طیف وسیع بیماری های قارچی در گیاهان تراریخته نشده اند اما آنزیم های هیدرولازی تخلیص شده که منشأ قارچی دارند، گاهی تا 100 برابر آنزیم های تخلیص شده از منابع دیگر مثل آنزیم های گیاهی فعالیت ضد قارچی داشته و برعلیه طیف وسیع تری از گونههای بیماری زا عمل می کنند. مطالعات همچنین نشان می دهد که این آنزیم ها سمی نبوده و اثر مضری بر گیاهان و جانوران ندارند در نتیجه پیشنهاد می شود که ابراز توأم دو یا چند تراژن ضد قارچ از جمله کیتیناز و گلوکاناز در زعفران که خود نیز دارای ژن کیتیناز مؤثری می باشد، به دلیل اثر همافزایی آن ها می تواند مؤثرتر از خود تک ژن باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 790.38 K

اثر تنظیم کننده‌های رشد بر القاء کالوس و باززایی از ریزنمونه برگ در Crataegus pseudohetrophylla Pojark

فاطمه احمدلو؛ غلامرضا گودرزی؛ آزاده صالحی

دوره 3، شماره اول ، شهریور 1396، ، صفحه 14-22

چکیده

  زالزالک (.Crataegus pseudohetrophylla Pojark) از جنس (Crataegus) از خانواده Rosaceae است که از لحاظ زینتی، خوراکی، دارویی، صادراتی، پناهگاه برای حیات وحش و پرندگان، حفاظت خاک و کنترل فرسایش حائز اهمیت است. جهت تولید کالوس آن، ...  بیشتر زالزالک (.Crataegus pseudohetrophylla Pojark) از جنس (Crataegus) از خانواده Rosaceae است که از لحاظ زینتی، خوراکی، دارویی، صادراتی، پناهگاه برای حیات وحش و پرندگان، حفاظت خاک و کنترل فرسایش حائز اهمیت است. جهت تولید کالوس آن، قطعات برگ‌ها در اندازه‌های 5/0 تا 1 سانتی‌متر مربع از گیاهچه‌های کشت بافتی تهیه و پس از ضد عفونی سطحی در محیط کشت MS حاوی هورمون‌های 2, 4-D در غلظت‌های 25/0، 5/0، 1، 2 و 3 میلی‌گرم در لیتر و BAP در غلظت‌های 0، 5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر تحت شرایط تاریکی در اتاقک رشد قرار گرفتند. در مرحله بعد کالوس­ها به محیط کشت حاوی تنظیم‌کننده‌های رشد BAP، TDZ و NAA و IBA در غلظت­های مختلف جهت باززایی از کالوس انتقال یافتند و مشخصه‌های درصد کالوس‌زایی، قطر کالوس، نوع کالوس و رنگ کالوس آنها اندازه‌گیری شد. 100 درصد کالوس‌زایی در تیمار 2 میلی‌گرم در لیتر 2, 4-D در ترکیب با 5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر BAP با بیشترین قطر کالوس در تیمار 2 میلی‌گرم در لیتر 2, 4-D در ترکیب با 1 میلی‌گرم در لیتر BAP از نوع سفت و کروی و جنین زا به رنگ سبز روشن-سبز تیره در محیط MS مشاهده شد. 100 درصد باززایی از کالوس در تیمارهای 12 و 14 میلی‌گرم در لیتر BAP در ترکیب با 2 میلی‌گرم در لیتر NAA و بیشترین تعداد ساقه در هر ریز نمونه در تیمار 10 میلی‌گرم در لیتر BAP در ترکیب با 2 میلی‌گرم در لیتر NAA وجود دارد. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 864.32 K

تأثیر الیسیتور نانوذرات کیتوزان جهت تولید و نشت رنگدانه زرد در کشت ریشه گیاه گلرنگ

راحله گرزی؛ فرانسویز برنارد؛ محمد رضا قلمبران

دوره 4، شماره اول ، شهریور 1397، ، صفحه 16-27

چکیده

  گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius ) متعلق به خانواده Asteraceae دارای رنگدانه­ های کینوشالکونی است که خاصیت دارویی دارند. این رنگدانه ­ها در گل این گیاه فراوان هستند ولی دیده شده که ریشه­ این گیاه در شرایط  in vitro ...  بیشتر گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius ) متعلق به خانواده Asteraceae دارای رنگدانه­ های کینوشالکونی است که خاصیت دارویی دارند. این رنگدانه ­ها در گل این گیاه فراوان هستند ولی دیده شده که ریشه­ این گیاه در شرایط  in vitro توان تولید بالای این رنگدانه ­ها را دارد. یکی از راه­های افزایش تولید متابولیت­های ثانویه در کشت بافت استفاده از الیسیتورهای متفاوت می­ باشد. در این مطالعه از نانوذرات کیتوزان به عنوان یک الیسیتور استفاده شد. ریشه ­های رشد کرده ابتدا در محیط موراشینگ و اسکوگ (MS) مایع برای تولید انبوه به صورت استاتیک کشت داده شدند. سپس ریشه ­ها همراه با نانوذرات کیتوزان (0، 1، 2 و 4 درصد) واکشت داده شدند. بعد از 20 روز رنگدانه ­های زرد محیط و ریشه با روش اسپکتروفتومتری اندازه­ گیری شد و نتایج نشان داد که نانوذرات کیتوزان تأثیر منفی بر رشد نداشته و باعث افزایش نشت رنگدانه به محیط کشت شده است. تأثیر نانوذرات کیتوزان بر رهاسازی متابولیت­ های گلرنگ به محیط کشت می ­تواند باعث آسان ­تر شدن انتقال متابولیت­ها بدون تخریب ریشه ­ها باشد و این یک مزیت قابل توجه برای تولید در شرایط in vitro  می ­باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 2.77 M

بررسی صفات فیزیکی-شیمیایی و ترکیب اسید چرب در ماکروجلبک قهوه‌ای Nizimuddinia zanardini

عصمت محمدی؛ بهاره شعبان‌پور؛ معظمه کردجزی

دوره 2، شماره دوم ، آذر 1395، ، صفحه 20-31

چکیده

  ماکروجلبک‌های دریایی منبع غنی از اسیدهای چرب غیر اشباع و ترکیباتی با خاصیت مهارکنندگی رادیکال‌های آزاد به شمار می‌روند که دارای اثرات فیزیولوژیکی متعدد و خواص درمانی بسیار بوده و نقش بسزایی بر سلامت ...  بیشتر ماکروجلبک‌های دریایی منبع غنی از اسیدهای چرب غیر اشباع و ترکیباتی با خاصیت مهارکنندگی رادیکال‌های آزاد به شمار می‌روند که دارای اثرات فیزیولوژیکی متعدد و خواص درمانی بسیار بوده و نقش بسزایی بر سلامت انسان ایفا می‌نمایند. در این مطالعه ترکیب اسید چرب، خواص فیزیکوشیمیایی، توانایی مهارکنندگی رادیکال‌های آزاد و ارزیابی حسی ماکروجلبک قهوه‌ای N. zanardini جمع‌آوری شده از سواحل قشم به منظور دست‌یابی به ارزش تغذیه‌ای و خواص درمانی آن انجام شده است. ارزیابی صفات فیزیکوشیمیایی ماکروجلبک N. zanardiniبا سنجش، ظرفیت نگهداری آب، ظرفیت تورم و ظرفیت جذب روغن و شناسایی ترکیب اسید چرب ماکروجلبک با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی انجام شد. ارزیابی فعالیت مهارکنندگی عصاره جلبکی با سنجش اثر مهارکنندگی رادیکال‌های آزاد DPPH و سوپراکسید انجام شد. همچنین به منظور ارزیابی شاخص‌های بو و طعم عصاره آبی جلبک نیز از 17 پنل غیر متخصص استفاده شد. با افزایش دما ظرفیت نگهداری آب و ظرفیت تورم جلبک N. zanardini اختلاف آماری معنی‎داری را نشان نداد (05/0p>). ماکروجلبک‎ N. zanardiniبه ترتیب حاوی 61/41% SFAs، 82/30 % MUFAs و 52/7 % PUFAs بود. توانایی مهارکنندگی رادیکال آزاد سوپراکسید (05/21%) بالا اما فعالیت مهارکنندگی رادیکال آزاد DPPH (73/2%) در ماکروجلبک مورد مطالعه پایین ارزیابی شد. نتایج ارزیابی حسی نشان داد که ماکروجلبک‌ مورد مطالعه از طعم و بوی قابل قبولی برخوردار می‎باشد. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.17 M

جنین‌زایی سوماتیکی و باززایی غیرمستقیم و مستقیم در کشت سرشاخه‌های گیاه اسطوخودوس (Lavandula angustifolia)

نرجس شریف؛ عبداله محمدی؛ خداداد مصطفوی

دوره 3، شماره دوم ، اسفند 1396، ، صفحه 20-28

چکیده

  اسطوخودوس یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی و معطر است که به تیره نعناعیان تعلق دارد. در این پژوهش به کمک تکنیک کشت درون شیشه ایی کالوس‌زایی، باززایی از کالوس و باززایی مستقیم مورد مطالعه قرار گرفت. دو آزمایش ...  بیشتر اسطوخودوس یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی و معطر است که به تیره نعناعیان تعلق دارد. در این پژوهش به کمک تکنیک کشت درون شیشه ایی کالوس‌زایی، باززایی از کالوس و باززایی مستقیم مورد مطالعه قرار گرفت. دو آزمایش جداگانه بهینه‌سازی القای کالوس و باززایی غیر مستقیم و باززایی مستقیم اجرا شد. طرح آماری مورد استفاده در آزمایش‌های القای کالوس و باززایی غیرمستقیم، فاکتوریل در قالب طرح املاً تصادفی با تنظیم‌کننده‌های رشدی 2,4-D در سه سطح (0، 2/0 و 4/0 میلی‌گرم در لیتر) در ترکیب با غلظت‌های مختلف kinetin در سه سطح (0، 2/0 و 4/0 میلی‌گرم در لیتر) با 4 تکرار بود. آزمایش باززایی مستقیم به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. نتایج آزمایش نشان داد که بیش‌ترین درصد کالوس به همراه حجیم‌ترین کالوس‌ها در محیط MS به‌اضافه 4/0 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D و 4/0میلی‌گرم در لیتر kin حاصل شد. باززایی غیرمستقیم و ظهور گیاه‌چه فقط از کالوس‌های ریزنمونه ساقه و در محیط کشت MS حاوی 6/1میلی‌گرم در لیتر BAP به همراه 1 میلی‌گرم در لیتر kin که در آن کالوس‌های واکشت شده بعد از مدت زمانی به رنگ سبز درآمده و بعد از حدود 45 روز از واکشت، روی آن اندام هوایی تشکیل شد. در آزمایش باززایی مستقیم ترکیب 2 میلی‌گرم در لیتر BAP به همراه 2 میلی‌گرم در لیتر kin بیش‌ترین درصد باززایی را ایجاد کردند.

---

• مشاهده مقاله

بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت های مختلف گیاه دارویی زنیان با استفاده از نشانگر RAPD

علی سرگزی؛ براتعلی فاخری؛ محمود سلوکی؛ بهمن فاضلی نسب

دوره 2، شماره اول ، شهریور 1395، ، صفحه 22-36

چکیده

  به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی 15 جمعیت گیاه دارویی زنیان از 15 آغازگر RAPD استفاده شد. آغازگرهای TIBMBC02، TIBMBA06 و TIBMBC06 با 4 الل کمترین تعداد و آغازگر TIBMBA09 با 11 الل بیشترین تعداد الل داشتند. بیشترین میزان شاخص چندشکلی ...  بیشتر به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی 15 جمعیت گیاه دارویی زنیان از 15 آغازگر RAPD استفاده شد. آغازگرهای TIBMBC02، TIBMBA06 و TIBMBC06 با 4 الل کمترین تعداد و آغازگر TIBMBA09 با 11 الل بیشترین تعداد الل داشتند. بیشترین میزان شاخص چندشکلی با میزان 9/0 مربوط به آغازگر TIBMBA09 و کمترین میزان شاخص چندشکلی با میزان 4/0 مربوط به آغازگر TIBMBC15، بیشترین میزان شاخص مارکری با میزان 07/9 مربوط به آغازگر TIBMBA09 و کمترین میزان شاخص مارکری با میزان 63/1 مربوط به آغازگر TIBMBA06، بیشترین میزان تعداد الل مؤثره، شاخص تنوع شانن و شاخص تنوع نی به ترتیب 9/1، 673/0 و 48/0 متعلق به آغازگر TIBMBB12 و کمترین میزان تعداد الل مؤثره، شاخص تنوع شانن و شاخص تنوع نی به ترتیب 15/1، 258/0 و 134/0 متعلق به آغازگر TIBMBA09 بود. بر اساس ماتریس تشابه نی و لی و جاکارد کمترین میزان تشابه مربوط به ژنوتیپ­های زنیان اردبیل با زنیان بروجرد، قم و بشرویه مشاهده و همچنین تغییرات درون و بین جمعیت‌ها با استفاده از تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که 85 درصد کل تغییرات ژنتیکی درون جمعیت‌ها وجود دارد. تجزیه خوشه‌ای جمعیت‌ها را در چهار گروه مختلف قرار داد که ارتباط متوسط بین فاصله ژنتیکی و فاصله جغرافیایی را در بین جمعیت‌ها نشان داد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 776.48 K

ارزیابی گونه های مختلف قارچ میکوریزا در سطوح مختلف کود فسفره بر برخی صفات فیزیولوژیک سرخارگل در شرایط کم‎آبی

نویده رفعت؛ مهرداد یارنیا؛ بهرام میرشکاری؛ ورهرام رشیدی؛ امیرمحمد دانشیان مقدم

دوره 4، شماره دوم ، اسفند 1397، ، صفحه 31-45

چکیده

  این بررسی با هدف مطالعه تاثیر سطوح آبیاری (آبیاری پس از 70، 110 و 150 میلی­متر تبخیر از تشتک)، سطوح کود فسفره (عدم کاربرد کود فسفره و کاربرد 25 و 50 درصد دز توصیه شده) و گونه­های مختلف قارچ­های میکوریزا (عدم ...  بیشتر این بررسی با هدف مطالعه تاثیر سطوح آبیاری (آبیاری پس از 70، 110 و 150 میلی­متر تبخیر از تشتک)، سطوح کود فسفره (عدم کاربرد کود فسفره و کاربرد 25 و 50 درصد دز توصیه شده) و گونه­های مختلف قارچ­های میکوریزا (عدم کاربرد، کاربرد Glomus intradices، G. mossae، G. hoei و کاربرد توام هر سه گونه) بر تجمع ماده خشک و تولید اسانس گیاه دارویی سرخارگل در سال 1395، به­ صورت اسپلیت پلات و بر پایه طرح بلوک های تصادفی انجام پذیرفت. در اکثر صفات بررسی شده کاهش میزان آب از آبیاری پس از 70 به 110 میلی­متر، تاثیر معنی­ داری بر صفات بررسی شده نداشت. آبیاری پس از 150 میلی­متر تبخیر از تشتک علی­رغم اینکه در عملکرد بیولوژیک کاهش قابل ملاحظه ­ای را باعث گردید، ولی کاربرد تعدادی از تیمارهای کودی مانند مصرف 50 درصد فسفر به همراه کاربرد توام گونه­ های میکوریز و یا استفاده ازگونه G.hoei بدون مصرف کود فسفره، تماماً از تاثیر کاهشی کم آبی جلوگیری نمود. کاربرد تلفیقی کود فسفره و میکوریزا در سطح آبیاری پس از 70 میلی­متر تبخیر از تشتک، تاثیری بر صفات مورد بررسی نداشت، ولی در سطوح آبیاری پس از 110 و 150 میلی­متر تبخیر از تشتک اغلب تیمارهای کاربرد تلفیقی کود فسفره و میکوریزا افزایش معنی­ داری را باعث شد. کاربرد گونه­ های میکوریز به ­ویژه گونه G. hoeiاثر مطلوبی بر صفات مورد بررسی داشت. در این بررسی بیشترین و کمترین عملکرد اسانس به­ترتیب با 4/27 گرم در تیمار G. intradices در سطح آبیاری پس از 150 میلی­متر تبخیر از تشتک به دست آمد. با توجه به اهمیت اقتصادی عملکرد اسانس سرخارگل، با وجود اینکه تجمع ماده خشک گیاه به طور منفی تحت تاثیر کم آبی قرار گرفت کاشت این گیاه حتی در شرایط کم آبی شدید همراه با کاربرد میکوریزا، بدون کاهش عملکرد اسانس ممکن به نظر می رسد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 739.53 K

ارزیابی تنوع ژنتیکی کدو حلوایی با استفاده از نشانگر ISSR

طیبه حاتمی؛ سید کمال کاظمی تبار؛ غفار کیانی؛ رضا اسماعیل زاده کناری

دوره 3، شماره اول ، شهریور 1396، ، صفحه 23-29

چکیده

  کدو گیاهی از خانوادهCucurbitaceae  با دانه‌های روغنی می‌باشد. این جنس دارای 10 گونه گیاهی است که 5 گونه دارای اهمیت زراعی هسـتـنـد. سـه گـونـه C. Pepo، C. Moschataو  C. Maximaاز اهمیت بیشتری برخوردارند .هدف از این پژوهش ...  بیشتر کدو گیاهی از خانوادهCucurbitaceae  با دانه‌های روغنی می‌باشد. این جنس دارای 10 گونه گیاهی است که 5 گونه دارای اهمیت زراعی هسـتـنـد. سـه گـونـه C. Pepo، C. Moschataو  C. Maximaاز اهمیت بیشتری برخوردارند .هدف از این پژوهش بررسی تنوع ژنتیکی در 30 ژنوتیپ از 3 جمعیت کدو حلوایی براساس نشانگر های ISSRمی‌باشد. برای این منظور 4 آغازگر که دارای توالی‌های ساده تکراری(ریزماهواره) بودند، بکار گرفته شد، در این بررسی 72 مکان ژنی امتیاز بندی شدند که از این تعداد 72 مکان چند شکلی نشان دادند که درصد پلی موفیسم آن 100 درصد برآورد گردید. برای ارزیابی شباهت ژنتیکی میان توده‌ها از تحلیل خوشه‌ای با استفاده از تشابه جاکارد با روش UPGMA استفاده گردید. میانگین فاصله ژنتیکی ژنوتیپ‌ها (توسط ضریب تشابه جاکارد)0.77 و میانگین محتوای اطلاعات چند شکل (PIC) 0.47 بود. که آغازگر ISSR11 بالاترین مقدار PIC (0.50) را دارا بود. بررسی دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه‌ای تنوع بالایی را در بین ژنوتیپ‌ها مورد مطالعه نشان داد. بیشترین فاصله ژنتیکی بین ژنوتیپ‌ها R30، R11 و R14 و کمترین فاصله ژنتیکی بین R24 و R27 بود. نتایج این پژوهش نشان داد که نشانگر ISSR بطور موثری می‌توانند برای مطالعه تنوع ژنتیکی کدو حلوایی استفاده شود و از میان آغازگرهای استفاده شده، آغازگر ISSR11 ((GA)8 G) مناسب‌ترین آغازگر برای مطالعات بعدی تشخیص داده شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 838.2 K

بهینه سازی کالوس زایی و باززایی گیاه دارویی سنبل الطیب

مصطفی حسین آبادی؛ علی اشرف مهرابی؛ علیرضا اطمینان؛ بهمن فاضلی نسب

دوره 1، شماره دوم ، آذر 1394، ، صفحه 25-42

چکیده

  در این آزمایش اثرات دو هورمون اکسین و سیتوکینین بر روند کالوس زایی و باززایی گیاه دارویی سنب لالطیب بررسی شد. بذرهای دو ژنوتیپ سنب لالطیب در آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه فاکتور ژنوتیپ، ریزنمونه و ...  بیشتر در این آزمایش اثرات دو هورمون اکسین و سیتوکینین بر روند کالوس زایی و باززایی گیاه دارویی سنب لالطیب بررسی شد. بذرهای دو ژنوتیپ سنب لالطیب در آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه فاکتور ژنوتیپ، ریزنمونه و محیط کشت در قالب طرح کاملاً تصادفی ارزیابی شدند. در آزمایش کالو سزایی، بیشترین حجم کالوس در سطح 2-4-D ، به میزان 2 میلی گرم در لیتر برای ژنوتیپ اصفهان و مدت زمان مورد نیاز کمتر جهت کالوس دهی برای ریزنمونه های ریشه ای و مریستمی و ژنوتیپ همدان به دست آمد. با بررسی میانگین سلول های شمارش شده در هر میلی لیتر از محیط، در کشت سوسپانسیون سلولی، ریزنمونه مریستمی و ژنوتیپ اصفهان میانگین بالاتری نشان داده و هورمون های NAA و 2-4-D سهم اساسی را در این بین داشته که اثر هورمون 2-4-D بیشتر بود. با توجه به تعداد کالوس های باز زا شده در هر پتری دیش، مشخص شد که کالوس حاصل از ریزنمونه مریستمی و ژنوتیپ اصفهان باززایی بیشتری نشان دادند. نتایج پژوهش نشان داد که در کشت بافت سنبل الطیب، بهترین کالوس دهی در ریزنمونه ی ریشه ای با حضور 2-4-D ، به میزان 2 میلی گرم در لیتر ، بیشترین باززایی جهت ساق هدهی از ترکیب هورمونی NAA به مقدار نی ممیلی گرم در لیتر، BAP به مقدار 2 میلی گرم در لیتر و نیز ریشه دهی مناسب در واکشت های متوالی در محیط پایه ی MS فاقد تنظیم کننده ی رشدی و همچنین میانگین بالای تعداد سلول های شمارش شده مربوط به سلو لهای ریزنمونه های مریستمی، با حضور هورمون 2-4-D به مقدار 2 میلی گرم در لیتر بوده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 473.01 K