نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه .

2 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه ایلام .

3 عضو هیئت علمی پژوهشکده زیست فناوری کشاورزی و پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل

چکیده

در این آزمایش اثرات دو هورمون اکسین و سیتوکینین بر روند کالوس زایی و باززایی گیاه دارویی سنب لالطیب بررسی شد. بذرهای دو ژنوتیپ سنب لالطیب در آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه فاکتور ژنوتیپ، ریزنمونه و محیط کشت در قالب طرح کاملاً تصادفی ارزیابی شدند. در آزمایش کالو سزایی، بیشترین حجم کالوس در سطح 2-4-D ، به میزان 2 میلی گرم در لیتر برای ژنوتیپ اصفهان و مدت زمان مورد نیاز کمتر جهت کالوس دهی برای ریزنمونه های ریشه ای و مریستمی و ژنوتیپ همدان به دست آمد. با بررسی میانگین سلول های شمارش شده در هر میلی لیتر از محیط، در کشت سوسپانسیون سلولی، ریزنمونه مریستمی و ژنوتیپ اصفهان میانگین بالاتری نشان داده و هورمون های NAA و 2-4-D سهم اساسی را در این بین داشته که اثر هورمون 2-4-D بیشتر بود. با توجه به تعداد کالوس های باز زا شده در هر پتری دیش، مشخص شد که کالوس حاصل از ریزنمونه مریستمی و ژنوتیپ اصفهان باززایی بیشتری نشان دادند. نتایج پژوهش نشان داد که در کشت بافت سنبل الطیب، بهترین کالوس دهی در ریزنمونه ی ریشه ای با حضور 2-4-D ، به میزان 2 میلی گرم در لیتر ، بیشترین باززایی جهت ساق هدهی از ترکیب هورمونی NAA به مقدار نی ممیلی گرم در لیتر، BAP به مقدار 2 میلی گرم در لیتر و نیز ریشه دهی مناسب در واکشت های متوالی در محیط پایه ی MS فاقد تنظیم کننده ی رشدی و همچنین میانگین بالای تعداد سلول های شمارش شده مربوط به سلو لهای ریزنمونه های مریستمی، با حضور هورمون 2-4-D به مقدار 2 میلی گرم در لیتر بوده است.

کلیدواژه‌ها