نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نگار منیری راد ¹
• بهرام ملکی زنجانی ²
• علی عمارلو ³

¹ کارشناس ارشد بیوتکنولوژی، فارغ التحصیل از دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

² دانشیار گروه اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

³ استادیار گروه زیست فناوری، پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

گیاهان بومی اکوسیستم های بیابانی، دارای ویزگیهای منحصربفردی هستند که بقا آنها را در شرایط سخت زیستگاهی تضمین می نماید. گیاه چوغان Salsola tragus گیاه باستانی و بیابانی ارزشمندی است که همراه با سایر گونه‌های این جنس، علاوه بر کاربرد دارویی، قرنهای متوالی به عنوان تنها شوینده گیاهی مورد استفاده انسان قرار گرفته است. در این تحقیق ابتدا بر اساس پیمایش منطقه‌ای، و اطلاعات فولکلور محلی، گیاه هدف شناسایی، بذرگیری و سپس در شرایط گلدانی سازگار و اهلی گردید. سپس جهت مطالعه پاسخ بافت‌های مختلف گیاه به کالزایی، بذر‌های این گیاه پس از برنامه استریل دو مرحله ای با الکل 70 درجه به مدت 3 دقیقه و هیپوکلریت سدیم نیم درصد به مدت 10 دقیقه، در محیط کشت MS کشت گردید. پس از جوانه زنی و رشد گیاهچه، ریزنمونه‌های ریشه چه، ساقه چه و برگچه در محیط کشت فوق، با غلظت های مختلف هورمون نفتالین استیک اسید (NAA) در سه سطح صفر، 5 و 10 میلی گرم در لیتر، کشت شد. بعد از سه هفته، تشکیل کالوس‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که بهترین جداکشت برای ایجاد کالوس در این گیاه، ریز نمونه برگچه و سپس ساقچه در شرایط نوری 16 ساعت روشنایی با شدت 3000 لوکس در غلظت 5 میلی گرم از هورمون NAA می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• گیاهان دارویی
• زیست فناوری
• کشت بافت
• هالوفیت
• چوغان