نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج وزارت جهاد کشاورزی، همدان، ایران.

2 استاد گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

3 عضو هیئت علمی گروه زیست فناوری مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، ایران

4 بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج وزارت جهاد کشاورزی، همدان، ایران

چکیده

جنس .Thymus L یکی از بزرگترین جنس های خانواده نعنا و گیاهان آروماتیک  است. گیاهان این جنس به دلیل دارا بودن اسانس­ های روغنی ارزش تجاری دارند. گونه Thymus eriocalyx  یکی از گونه های این جنس است که انحصاری فلات ایران است. به منظور بررسی های مولکولی در افراد جمعیت های گونه Thymus eriocalyx در ایران، 10 رویشگاه در استانهای لرستان، مرکزی، همدان، کرمانشاه و کردستان انتخاب شد (با استفاده از روش DSS) (تعداد 50 نمونه گیاهی). تعداد 15 پرایمر 10 نوکلئوتیدی انتخاب گردید. داده های مولکولی بر اساس آزمایشات RAPD، جمعیت ها را در 5 گروه مجزا قرار داد. آغازگرهای مورد استفاده 71 باند ایجاد کردند که 68 باند پلی مورفیسم نشان دادند. آغازگرهای OPA-05، OPA-17، OPD03 و OPE-20 با داشتن بالاترین درصد پلیمورفیسمی و شاخص نشانگری، دارای قابلیت بسیار خوبی برای بررسی تنوع ژنتیکی در گونه مورد مطالعه بودند. جمعیت های p2 و p7 بیشترین آلل مؤثر و جمعیت p9 کمترین آلل مؤثر را دارا بودند. بیشترین و کمترین میزان میانگین هتروزیگوسی مورد انتظار به ترتیب متعلق به جمعیت P2 و P9 بود. بیشرین تشابه ژنتیکی بین دو ژنوتیپ  P2و P3 و کمترین تشابه ژنتیکی بین دو ژنوتبپ P2 و P10 مشاهده شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها (AMOVA) نشان داد که میزان تنوع در درون جمعیت های این گونه (68%) از میزان تنوع در بین جمعیت ها (32%) بیشتر است که این حقیقت، اهمیت گزینش تک بوته و توجه به افراد در برنامه های اصلاحی آویشن را ثابت می کند.

کلیدواژه‌ها