پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجانزیست فناوری گیاهان دارویی2423-60396اول20200822The effect abiotic elicitors on morphological and antioxidant traits
of Artichoke ( Cynara scolymus )تأثیر الیسیتورهای غیر زیستی بر برخی ویژگیهای مورفولوژیکی و خواص آنتی اکسیدانی کنگرفرنگی خاردار (<i>Cynara scolymus </i> )113241909FAهانیه شهرکیدانشآموخته کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی ، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایراننفیسه مهدی نژادگروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایرانبراتغلی فاخریگروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایرانJournal Article20210128به منظور ارزیابی تأثیر اسید سالیسیلیک بر برخی ویژگیهای مورفولوژیکی و خواص آنتی اکسیدانی کنگرفرنگی تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح محلول پاشی اسید سالیسیلیک ( صفر (شاهد)، 200 و 400 میلی مولار) و شوری (صفر (شاهد)، 6 و 12 میلی مولار) بود. براساس نتایج اثرات متقابل، بیشترین مقدار تعداد و طول برگ، ارتفاع بوته، وزن تر بوته، وزن تر و خشک ریشه در گیاهان محلولپاشی شده با 400 میلی مولار اسید سالیسیلیک حاصل شد و از طرفی بیشترین مقدار فنل، فلاونوئید و آنتی اکسیدان هم از محلول پاشی اسید سالیسلیک 400 میلی مولار و شوری 12 میلی مولار (به ترتیب 47/0، 56/0 و 24/31 ) به دست آمد. از طرفی نتایج نشان داد بیشترین مقدار کربوهیدرات در محلول پاشی با تیمار 400 میلی مولار اسید سالیسیلیک و 12 میلی مولار شوری بدست آمد. بهطورکلی میتوان گفت تنش موجب تأثیرات مخرب بر گیاه شده و مصرف اسید سالسیلیک موجب افزایش تحمل به تنش شوری در گیاه کنگر فرنگی شد.https://jmpb.znu.ac.ir/article_241909_2e95710d7aa2ad1b9080793ab75d7d1d.pdfپژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجانزیست فناوری گیاهان دارویی2423-60396اول20200822The coexistence of mycorrhizal fungus on the Cathrantus Roseus medicinal plant under the influence of drought stressهمزیستی قارچ میکوریزا بر گیاه دارویی پروانش (<i>Cathrantus roseus</i> ) تحت تاثیر تنش خشکی1425241910FAوحیده نگهباندانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی مرتع، گرایش گیاهان دارویی و صنعتی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد.علی اکبر کریمیاندانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد.فیروزه فیاضدانشجو دکترا زراعت دانشگاه صنعتی اصفهان.Journal Article20210128گیاه پروانش گیاهی چند ساله و دارویی از تیره خرزهره است.یکی از روشهای بهبود شرایط رویشی در مناطق خشک و بیابانی بررسی همزیستی ریشه گیاهان با قارچ میکوریزا می باشد. به همین منظور تحقیق حاضر بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی با چهار تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه یزد انجام شد.فاکتور های مورد بررسی شامل 1- تیمار قارچ با دو سطح (قارچدار و بدون قارچ) 2- تیمار تنش خشکی (شامل 100%، 75%، 50%، 25%) در نظر گرفته شد. بعد از گذشت سه ماه گلدانها تخریب و ویژگی های مرفولوژیکی شامل تعداد برگ، ارتفاع ساقه، اندازه بزرگ ترین طول ریشه، تعداد شاخه فرعی، شادابی و وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی و نیز درصد کلونیزاسیون ریشه مورد اندازه گیری قرار گرفت.نتایج نشان داد تیمار قارچ بهجز نسبت ریشه به اندام هوایی به طور معنی داری وزن تر اندام هوایی، بزرگترین طول ریشه و شادابی را کاهش می دهد (05/0>p). با افزایش تیمار خشکی ارتفاع، تعداد برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، بزرگترین طول ریشه و شادابی به طور معنی داری کاهش یافت (05/0>p). نتایج نشان داد که این نوع قارچ در این مطالعه بیشترین تاثیر را بر روی اندام زیر زمینی و ریشه گیاه داشته و بیشترین مواد غذای و آب صرف تولید ریشه جهت استقرار بهتر گیاه شده است بنظر میرسد با ادامه روند به سال ها بعد با افزایش حجم ریشه و کلونیزاسیون با قارچ های میکوریزا تغییرات مثبت بیشتری در گیاه پروانش اتفاق بیافتد.https://jmpb.znu.ac.ir/article_241910_983906f2b8dec49aae82b76479428986.pdfپژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجانزیست فناوری گیاهان دارویی2423-60396اول20200822The effect of low irrigation regime on biomarkers of two local variety of ajwain (Trachyspermum ammi )اثر رژیم کم آبیاری بر شاخص های زیستی دوتوده بومی گیاه دارویی زنیان (<i>Trachyspermum ammi</i> )2644241911FAمجید جامی الاحمدیگروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجندعلی شهیدیگروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجندراضیه کلاته بجدیدانشآموخته کارشناسی ارشد زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجندJournal Article20210128کمآبیاری یکی از شیوههای جدید برای کاهش میزان اثرات تنش خشکی است چراکه میزان آب در دسترس را میتوان بهصورت مدیریتشده در طول دوره رشد در اختیار گیاه قرار داد. بهمنظور بررسی تأثیر کمآبیاری بر دو توده بومی گیاه دارویی زنیان، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. فاکتورهای موردمطالعه شامل کمآبیاری در سه سطح کمبود رطوبت خاک (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) و دو توده زنیان بیرجند و سیستان بود. در این آزمایش صفات رویشی شامل ارتفاع بوته، سطح برگ، اجزای عملکرد (تعداد چتر در بوته و وزن هزار دانه) و عملکرد کمی و کیفی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد بین دو توده موردمطالعه تفاوت بسیار معنیداری برای صفات موردبررسی وجود داشته است. همچنین نتایج نشان داد که با تغییر سطوح کمآبیاری از 100 به 50 درصد ظرفیت زراعی عملکرد دانه، عملکرد اسانس، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه و تعداد چتر در بوته با کاهش همراه بوده است. بررسی اثرات متقابل نیز نشان داد که خصوصیات رشدی زنیان توده سیستان و همچنین عملکرد کمی و کیفی آن نسبت به توده بیرجند کمتر تحت تأثیر سطوح پایین کمآبیاری قرار گرفته است. در کل با توجه به نتایج حاصل میتوان گفت توده سیستان در برابر کمآبیاری وضعیت بهتری دارد، هرچند درنهایت تفاوت معنیداری در عملکرد دانه، و نیز عملکرد اسانس، این دو توده مشاهده نشد.https://jmpb.znu.ac.ir/article_241911_b7c092e6cce088f199122d5bc65ebd92.pdfپژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجانزیست فناوری گیاهان دارویی2423-60396اول20200822Application of biotechnology methods in ginkgo reproduction-A reviewمروری بر پیشینه کاربرد روش های زیست فناوری در تکثیر جینکو4553241912FAآزاده محمودیگروه ژنتیک و به نژادی, دانشکده کشاورزی ,دانشگاه زنجانبهرام ملکیگروه ژنتیک و به نژادی, دانشکده کشاورزی ,دانشگاه زنجانعلی عمارلوگروه پژوهشی بیوتکنولوژی، پژوهشکده فناوری های نوین زیستی دانشگاه زنجانJournal Article20210128گیاه جینکو بیولوبا یکی از قدیمیترین موجودات زنده روی کره زمین است که به همین دلیل به فسیل زنده نیز شهرت دارد. این گیاه بومی کشور چین است و به واسطه ترکیبات ارزشمندی که در خود دارد نظیر جینکولیدها و بیلوبالید از دیرباز در طب سنتی چینی مورد استفاده بوده است. توجه جهانی به این گیاه اثرگذار در درمان، کنترل و حتی پیشگیری از طیف گستردهای از بیماریها نظیر دیابت، آلزایمر، ناتوانیهای جنسی، اختلالات تمرکز، بیماریهای عروقی و ایمنی باعث شده که کشورها به روشهای مبتنی بر بیوتکنولوژی جهت کشت آزمایشگاهی این گیاه ارزنده روی بیاورند. اولین گزارشات موفق علمی مبنی بر به کار بستن روشهای زیست فناوری در کشت جینکو به سال 1949 میلادی برمیگردد، در سالهای پس از آن نیز روشهای مختلفی مورد بررسی قرار گرفتند که گرچه برخی با شکست روبه رو شد اما برآیند کلی این مطالعات به نتایج ارزندهای منتج شد که امروزه سنگ بنای کشت گسترده جینکو در جهان هستند. در این مقاله پیشینه و خاستگاه درخت جینکو همراه با بررسی نتایح گزارشات علمی منتشر شده جهانی در خصوص استفاده از بیوتکنولوژی در کشت و تکثیر آن در بازه زمانی 1957 تا سال2020 مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.https://jmpb.znu.ac.ir/article_241912_021630cc1e3ef44d01889ddd40796a7b.pdfپژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجانزیست فناوری گیاهان دارویی2423-60396اول20200822Biosynthesis of silver nanoparticles in green way using aqueous extract of henna leaves and investigate its antibacterial activityسنتز نانو ذرات نقره به روش سبز با استفاده از عصاره گیاه حنا و بررسی اثرات ضد باکتریایی آن5469241913FAسمیه قهاری کوچکسراییپژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستانسعید قهاریکارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران، تهران، ایرانسجاد قهاریدانشجوی دکتری زیست فناوری میکروبی، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایرانقربانعلی نعمت زادهپژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایرانJournal Article20210128هر اندازه که بشر از عوارض جانبی آفتکشهای شیمیایی مطلع میشود، میزان تقاضا برای جایگزینهای طبیعی افزایش مییابد. این مطالعه با هدف بررسی اثرات ضد باکتریایی عصارهی متانولی برگ گیاه حنا و نانو ذرات نقره با استفاده از عصاره آبی برگ گیاه حنا بر پاتوژنهای مهم گیاهی که معمولاً باعث آسیبهای غیر قابل جبران به محصولات کشاورزی میشوند، مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش، اثرات ضد باکتریایی غلظتهای مختلف عصارهی متانولی برگ گیاه حنا (50/۰، 25/0، 12/0، 06/0، 03/0 و ۰1/۰ میلیگرم در یک میلیلیتر دی متیل سولفوکسید (DMSO)) روی سه باکتری گرم مثبت (باسیلوس سوبتیلیس، استافیلوکوکوس اورئوس و راتایی باکتر توکسیکوس)، و پنج باکتری گرم منفی (اشرشیاکلی، سودوموناس آئروژینوزا، سودوموناس سیرینگه، سودوموناس ویریدی فلاوا و زانتوموناس کمپستریس) با استفاده از روش انتشار دیسک سنجیده شد. همچنین، سنتز نانو ذرات نقره در غلظتهای مختلف نیترات نقره، مقادیر مختلف عصاره، دما، زمان و pH واکنش انجام شد. اندازه و شکل ظاهری ذرات سنتز شده توسط تکنیکهای پراکندگی دینامیکی نور (DLS) و میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) تعیین گردید. یافتهها نشان دادند که عصارهی متانولی برگ گیاه حنا اثر ضد باکتریایی بسیار خوبی روی همهی باکتریهای مورد آزمایش به استثنای سودوموناس آئروژینوزا و ویریدی فلاوا دارد. علاوه بر این، فعالیت ضد باکتریایی نانو ذرات سنتز شده با غلظت 01/0 مولار بر باکتریهای مورد آزمایش سنجیده شد و نتایج نشان داد که نانو ذرات بهینه شده در جهت خاصیت ضد باکتریایی مؤثر بوده است. همچنین، اندازهی نانو ذرات در حضور عصارهی آبی برگ گیاه حنا، 5/8 نانومتر بهدست آمد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که نانو ذرات میتوانند در حوزهی کشاورزی ارگانیک مورد توجه قرار گیرند.https://jmpb.znu.ac.ir/article_241913_465668ee3386f21ce11fbc9b1e344c9f.pdfپژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجانزیست فناوری گیاهان دارویی2423-60396اول20200822Investigation of the effect of harvest time and different drying methods on qualitative and quantitative traits of Savory medicinal plant (Satureja hortensis )بررسی تاثیر زمان برداشت و روش های مختلف خشک کردن بر صفات کیفی و کمی گیاه دارویی مرزه (<i>Satureja hortensis</i> )7083241914FAعلی راحمی کاریزکی1. استادیار،گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران.قربانعلی رسام2. دانشیار گروه زراعت، مجتمع آموزش عالی شیروان، شیروان، ایرانکبری فرامرزی3. دانش اموخته کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی، مجتمع آموزش عالی شیروان، شیروان، ایرانمریم السادات علویان پطرودی4. دانشجوی دکتری زراعت- اکولوژی، گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایراننبی خلیلی اقدماستادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور، تهران، ایرانJournal Article20210128مرزه گیاهی یکساله، از رده دولپهایها، تیره<em>Labiatae </em> ، جنس <em>Satureja</em> و گونه <em>Hortensis</em> میباشد که برای استخراج اسانس، اهداف دارویی و ادویهای کشت میشود. به همین دلیل انتخاب روش مناسب جهت خشک کردن مرزه برای استحصال اسانس با کیفیت بالا ضروری است. این آزمایش با هدف بررسی تاًثیر زمان برداشت و روشهای خشک کردن بر صفات کمی و کیفی گیاه مرزه در سال 1396 انجام شد. در این آزمایش اثر زمان برداشت (شروع گلدهی، گلدهی کامل و بعد از گلدهی) و روشهای خشک کردن (خشک کردن با مایکروویو در توانهای 90، 180، 360، 600 و 900 وات، در آون در دماهای 45، 60 و 75 درجه سانتیگراد و خشک کردن در سایه و آفتاب) مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج آزمایش در بررسی اثر زمان برداشت، بیشترین عملکرد تر و خشک در زمان بعد از گلدهی و کمترین عملکرد تر در زمان شروع گلدهی بهدست آمد. از بین سه زمان برداشت، مرحله بعد از گلدهی دارای بیشترین اسانس و کمترین میزان اسانس به قبل از گلدهی اختصاص یافت. درصد مهارکنندگی رادیکالهای آزاد با افزایش سن گیاه افزایش یافت. میزان فلاونوئیدها در زمان برداشت بعد از گلدهی، نسبت به شروع گلدهی و گلدهی کامل بیشتر بود. بیشترین میزان اسانس گیاه مرزه در روش خشک کردن در سایه و کمترین میزان برای مقدار اسانس در روش خشک کردن با آون در دمای 60 و 75 درجه سانتیگراد با صفر گرم اسانس مشاهده شد. پس از روش خشک کردن در سایه، بیشترین مقدار اسانس گیاه مرزه در روش مایکروویو 90 وات و در آفتاب بهدست آمدhttps://jmpb.znu.ac.ir/article_241914_fc9b1f24085e12f943a06ed40b0c7c20.pdfپژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجانزیست فناوری گیاهان دارویی2423-60396اول20200822Investigation of phytochemical compounds of yarrow (Achillea millefolium) essential oil in Zanjan province natural habitatsبررسی ترکیبات فیتوشیمیایی اسانس بومادران هزار برگ (<i>Achillea millefolium</i> ) در رویشگاه های طبیعی زنجان8492242069FAحسین ربی انگورانیپژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجان-زنجان -ایرانJournal Article20210204گیاه بومادران هزار برگ با نام علمی <em>Achillea millefolium</em> <strong><em> </em></strong>متعلق به جنس <em>Achillea</em> و خانوادۀ Asteraceae می باشد که به علت تنوع رویشگاه و پراکندگی وسیع در کشور یکی از شناختهترین و در دسترسترین گونههای جنس بومادران میباشد که مورد مصرف در طب سنتی بویژه درمان التهابات دستگاه گوارش دارد، به منظور بررسی ترکیبات اسانس در رویشگاه همایون واقع در ارتفاعات شمالی شهر زنجان پس از انتخاب نمونۀ مناسب گیاهی، کل پیکرۀ رویشی گیاه در مرحلۀ تمام گل برداشت و پس از خشک شدن در سایه اتاق به شکل مخلوط همگن پودر شده و اسانس آن به روش تقطیر با آب استخراج گردید. سپس اجزاء تشکیل دهنده اسانس با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف نگار جرمی مورد شناسایی و اندازهگیری مقدار اجزاء قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که اسانس حاصل از پیکرۀ رویشی خشک گیاه دارای رنگ سفید با بازده 74/0 درصد بود، نتایج GC-MS نشان داد که اسانس این گیاه در منطقه مورد نظر ازترکیب 105 ماده تشکیل شده است که 10 ترکیب نماینده 78/50 درصد کل اسانس بودند .مهمترین ترکیبات شناسایی شده در اسانس عبارت از: بتا-پینئین (71/4%)، 1و8-سینئول (اکالیپتول) (64/8%)، (+)2بورنانون (57/2%) ،بورنئول (23/4%)، کاریوفیلین (11/2%) ، بتانرولیدول (78/7%)، کاریوفیلناکسید (89/4%)، فرانسول (87/9%)، 7-اپی–ایودیسمول (46/2%)و کسانیل استات (52/3%) بودند. سزکوئیترپن فرانسول برای اولین بار از این گیاه در منطقۀ زنجان با مقدار 87/9 درصد گزارش گردید که به علت اثرات ضد توموری آن شایان توجه میباشد.https://jmpb.znu.ac.ir/article_242069_b34293e05cefbb939999dece8f1b1490.pdfپژوهشکده فناوریهای نوین زیستی دانشگاه زنجانزیست فناوری گیاهان دارویی2423-60396اول20200822A callus study of different explants of the medicinal Myrtle plant (Myrtus communis )مطالعه کالزایی از ریزنمونههای مختلف گیاه دارویی مورد (<i>Myrtus communis </i>)93101246101FAنازیلا باقریبهرام ملکی زنجانیگروه زراعت واصلاح نباتاتعلی عمارلوگروه زراعت و اصلاح نباتاتJournal Article20210912The pharmaceuticals plant (<em>Myrtus communis</em> L.) is one of the most important medicinal plant species that consist of around 50 species of the Mediterranean basin. This plant is a perennial flowering shrubs or a small tree. The propagation of this plant is associated with certain difficulties due to its rigid crust. The low percentage of cuttings is one of the major limitations of cuttings approach propagation. The callogenesis is one of the important processes in molecular farming. For start of research the seeds were obtained from Zanjan University's Research Institute of Modern Biological Techniques. In this study, the effect of different concentrations of growth regulator 2 and 4-dichlorophenoxyacetic acid (2,4-D) at four levels on three types of leaf explants, shoots and roots. A factorial experiment based on a completely randomized design with three replications was studied on the Murashige - Skoog medium (MS). The onset of callus formation was observed after about one month. The color of calluses was often white to brown and red. The results showed that callus formation was higher in leaf explants by 90% compared to the other explants and the lowest percentage of callus belonged to root explants. Also, the relative amount of callus formation at leaf concentration of 1 mg / L was higher than other treatments but no significant differences were observed at hormonal levels of 1 and 2 mg / L 2,4-D. Due to the limited scientific reports on the tissue culture of this plant worldwide, and based on the available scientific reports available, the results of this study have been investigated on Iranian varieties as a first report.گیاه دارویی مورد<em> </em>(<em>Myrtus communis</em>) یکی از گونه های گیاهی مهم و دارویی بین درختچه های دارویی است که شامل حدود 50 گونه بومی حوضه مدیترانه میشود. تکثیر این گیاه به دلیل داشتن پوسته سخت و غیر قابل نفوذ بذر با دشواریهای بسیاری همراه است. درصد ریشه زایی اندک قلمه از عمده ترین محدودیتهای قلمه زنی آن است. کشت بافت و به تبع آن تولید کالوس در شرایط درون شیشه ای یکی از فرایندهای مهم در کشاورزی مولکولی میباشد. در این تحقیق اثر غلظتهای مختلف تنظیم کننده رشد 2 و4-دی کلروفنوکسی استیک اسید (2,4-D) در چهار سطح (0، 1، 2 و 3 میلیگرم در لیتر) بر سه نوع ریزنمونه برگچه، ساقچه و ریشه چه در قالب آزمایشات فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در محیط غذایی موراشیک- اسکوگ مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، درصد کالوسزایی در ریزنمونه برگچه به میزان ۹۰ درصد نسبت به سایر ریزنمونه های مورد آزمایش بیشتر و همچنین میزان نسبی کالوس تشکیل شده برگچه در غلظت ۳ میلیگرم بر لیتر از سایر تیمارها حداکثر بوده ولیکن تفاوت معنیداری در سطوح هورمونی ۱ و ۲ میلی گرم بر لیتر (2,4-D) مشاهده نشد. نتایج این تحقیق میتواند در راستای تولید متابولیتهای ثانویه دارویی در شرایط درون شیشه ای مورد بهرهبرداری محققین مربوطه قرار گیرد.https://jmpb.znu.ac.ir/article_246101_9fcd2f51f01743553b0215c3cf5272a0.pdf